عطیه کامیابی گل - استادیار دانشگاه فردوسی مشهد
شهلا شریفی - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
حامد اکبرپور - دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی دانشگاه فردوسی مشهد

هدف از نگارش این مقاله شناخت و تحلیل اثر مقولههای فرهنگی بهعنوان یک عامل موثر در بسط و تعین جنس دستوری در زبانهای دارای جنس دستوری است. مقوله بررسی شده در این پژوهش مقوله ابزارآلات به عنوان مقوله ای با قدمت بسیار بالا در تاریخ بشر است. برای این منظور ۳۳۰ ابزار رایج در زبان آلمانی و روسی به لحاظ جنس دستوری بررسی شد که در این مورد خاص، آزمون کای دو، اختلاف بسامد جنس مونث در ابزارهای بین دو زبان را معنادار (با آماره برابر با ۳۳۲/۹ و سطح معناداری ۰۰۲/۰) نشان داد. در نتیجه، بر اساس چارچوب نظری به کار گرفته شده در این پژوهش، یعنی زبان شناسی فرهنگی، مشخص شد شناخت فرهنگی آلمانیزبانان به «زن»، صرفا از این جهت، شناختی جنسیتزدهتر و ابزاریتر در مقایسه با روسیزبانان است. این پژوهش رویکرد درزمانی نداشته و همه تحلیلها در فضایی هم زمانی ارائه شده است.

آلمانی, جنس دستوری, جنسیتزدگی, روسی زبانشناسی شناختی, زبانشناسی اجتماعی, زبانشناسی فرهنگی