معصومه سالکی - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
غلامعلی رنجبر - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
علی پاکدین پاریزی - گروه مرکبات و گیاهان دارویی، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
حمید نجفی زرینی - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

گیاه باکوپا با نام علمی .Bacopa monnieri L منبع مهم باکوزید با اثرات دارویی می باشد. یکی ازروش های جایگزین برای تولید متابولیت های موثره این گیاه استفاده از تکنیک کشت بافت است.پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات تنظیم کننده های رشد گیاهی اکسینی مختلف (IAA ، IBA وNAA) بر صفات ریشه دهی و رشد ریزنمونه های ساقه و برگ گیاه باکوپا انجام شد. بدین منظور اثرهورمون های IAA ، IBA و NAA در ۵ سطح (صفر، ۱ ، ۵ / ۲ ، ۵ و ۱۰ میکرومولار) در محیط کشت جامدMS حاوی ۷ / ۰ درصد آگار و ۳۰ گرم در لیتر ساکارز بر ریزنمونه های برگ و ساقه گیاه بررسی شد.تفاوت قابل توجهی در صفات درصد ظهور ریشه های نابجا و تعداد ریشه نابجا در ریزنمونه، بینهورمون های مختلف، سطوح مختلف هورمون و نیز ریزنمونه ها مشاهده شد. بالاترین درصد ظهور ریشهنابجا در ریزنمونه های ساقه و در تیمارهای IAA و IBA مشاهده شد و بین غلظت های مختلف هورمونتفاوتی وجود نداشت. از طرفی در تیمار NAA پاسخ بهتر ریزنمونه های برگ به هورمون واضح بود.بیشترین تعداد ریشه در ریزنمونه های برگ، در غلظت ۱۰ میکرومولار هورمون های IAA و IBAمشاهده شد. در حالیکه بیشترین تعداد ریشه در ریزنمونه های ساقه در غلظت های ۵ و ۱۰ میکرومولارهورمون IAA و نیز غلظت یک میکرومولار IBA بود . به طور کلی، بر اساس نتایج بدست آمده نوعریزنمونه، نوع هورمون و نیز غلظت هورمون بر القای ریشه های نابجا در گیاه باکوپا اهمیت دارد.

اکسین، .Bacopa monnieri L، ریزنمونه، ریشه نابجا