ائلناز قابل نظام - دانشآموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرا ن
رئوف مصطفی زاده - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرا ن
اباذر اسمعلی عوری - استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرا ن
زینب حزباوی - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرا ن

تنظیم سیل یک خدمت اکوسیستمی است که به رفاه انسان کمک می کند و اشاره به ظرفیت اکوسیستم برای کاهش خطرات سیل ناشی از رویدادهای بارندگی شدید با کاهش نسبت رواناب دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ارتباط بین تنظیم سیل و پیوستگی اکولوژیک در سطح زیرحوضه های خیاوچای استان اردبیل که بی تاثیر از وقوع سیل های شدید نیستند، انجام شد. برای دستیابی به هدف مذکور ابتدا خدمت اکوسیستمی تنظیم سیل با در نظر گرفتن تاثیر مولفه های شدت، مدت، تداوم بارش و کاربری اراضی در سیل خیزی منطقه طی دوره آماری ۱۳۴۸ تا ۱۳۹۵محاسبه شد. سپس سنجه های پیوستگی اکولوژیک (تعداد لکه،تراکم لکه، میانگین اندازه لکه، به هم پیوستگی، حاشیه کل، شاخص بزرگ ترین لکه وتراکم حاشیه) با استفاده از نرم افزار Fragstats محاسبه شدند. در نتیجه همبستگی بین شاخص تنظیم سیل(FRI) و سنجه های پیوستگی اکولوژیک با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداقل شاخص تنظیم سیل در زیرحوضه ۶ برابر ۵۵/۰ است و حداکثر مقدار آن در زیرحوضه های ۵ و ۲۰ برابر ۳۰/۵ است. نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن بین FRI و پیوستگی اکولوژیک نیز نشان داد که FRI با تعداد لکه، تراکم لکه، حاشیه کل و تراکم حاشیه همبستگی منفی (به ترتیب ۰۸/۰-،۲۱/۰- ،۰۵/۰- ،۲۳/۰-) دارد. هم چنین با میانگین اندازه لکه، شاخص بزرگ ترین لکه و به هم پیوستگی همبستگی مثبت (به ترتیب ۳۶/۰، ۵۴/۰ ،۳۲/۰) دارد.

پیوستگی اکولوژیکی، تغییر کاربری اراضی، عملکرد اکوسیستم، منابع آب