زهرا جهان آرا - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان،اهواز- ملاثانی، ایران
مرتضی چاجی - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز- ملاثانی، ایران.
امید خراسانی - دکتری تغذیه دام، هنرستان خوارزمی دزفول، دزفول، ایران

آزمایش حاضر با هدف بهبود ارزش تغذیه ای پوست انار توسط عمل آوری آن با باکتری های تولیدکننده تاناز، برای نشخوارکنندگان انجام شد. پوست انار با باکتری های تجزیه کننده تانن شامل کلبسیلا پنومونیه (جداسازی شده از شکمبه گوزن)، استینتو باکتر (جداسازی شده از شکمبه گوزن)، لاکتو باسیلوس فرمنتوم (جداسازی شده از شکمبه بز نجدی) و لاکتو باسیلوس فرمنتوم تجاری عمل آوری شدند و ارزش تغذیه ای آن به تنهایی یا به صورت ترکیب در یک جیره استاندارد بره پرواری، با روش هضم دو مرحله ای و آزمایش تولید گاز مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش اول، پنج تیمار آزمایشی شامل: ۱- پوست انار بدون عمل آوری (شاهد)، تیمار ۲ تا ۵- پوست انار عمل آوری شده با هر یک از چهار باکتری تجزیه کننده تانن بودند. تیمارهای آزمایش دوم مانند آزمایش اول بودند با این تفاوت که از پوست انار عمل آوری شده در جیره های گوسفند پرواری استفاده شد و سپس جیره ها مورد بررسی قرار گرفت. غلظت تانن کل و ماده آلی واقعا تجزیه شده پوست انار، پتانسیل و نرخ تولید گاز در هر دو آزمایش، تولید توده زنده میکروبی و بازده تولید توده زنده میکروبی در هر دو آزمایش در پوست انار عمل آوری شده و جیرههای حاوی آن نسبت به شاهد بهبود یافت. غلظت نیتروژن آمونیاکی و جمعیت پروتوزوآی پوست انار عمل آوری شده و جیرههای حاوی آن نسبت به شاهد افزایش یافت. درصد قابلیت هضم ماده خشک،NDF  و ADF پوست انار عمل آوری شده و جیرههای حاوی آن نسبت به شاهد افزایش یافت. بنابراین، با توجه به اثرات مثبت فرآوری پوست انار با باکتری های تجزیه کننده تانن، شاید بتوان گفت عمل آوری آن با کاهش تانن راهکاری مناسب برای بهبود ارزش تغذیه ای آن باشد.

باکتریهای تجزیه کننده تانن, ترکیب شیمیایی, تولید گاز, جمعیت پروتوزوآ, قابلیت هضم, نیتروژن آمونیاکی