صادق اصغری لفمجانی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زابل
زهرا محبی - دانشجوی کارشناسی ارشد

توسعه پایدار زمانی تحقق می یابد که اطلاعات زیست محیطی در میان مردم گسترش یافته و مشارکت مردم در حفظ و حراست از آن دو چندان گردد. زیرا بررسی ها نشان می دهد که ابزار اساسی هرگونه تغییر رفتار، آموزش است و بهترین و با صرفه ترین روش جلوگیری از تخریب محیط زیست، آموزش و مشارکت افراد جامعه است. به هر حال مشارکت فعال و خودجوش، مستلزم آگاهی یافتن از نتایج و ره آوردهای اقدامات زیست محیطی می باشد که این امر از طریق آموزش و ترویج عملی خواهد بود. از آنجا که روستاها عرصه زراعت، باغداری، دامداری، فعالیت های شیلاتی،آبخیزداری، آبخوان داری و جنگل و مرتع است که به پشتوانه آنها محصولات کشاورزی تأمین و فرآوری می گردد، پایداری روستاها مستلزم اتخاذ رویکردهایی است که از نظر زیست محیطی بدون تخریب، از نظر اقتصادی معقول و از نظر اجتماعی مقبول باشد. پسرفت زیست محیطی در این عرصه نه تنها بر حیات ساکنان روستا تأثیر گذار خواهد بود بلکه اقشار جامعه نیز به نوعی تحت تأثیر تبعات ناشی از آن قرار خواهند گرفت. از این رو، آموزش روستاییان و تقویت فرهنگ زیست محیطی در بین آنها، تأثیرات گسترده ای را در طیف وسیعی از منابع زیست محیطی سرزمین وجلوگیری از هدر رفت آنها خواهد داشت. در این راستا آشنایی روستاییان با مسایل زیست محیطی می تواند روحیه سازگاری و حس مسئولیت پذیری در حفاظت از منابع طبیعی را در آنها تقویت نموده و با ایجاد تغییر در مبانی اعتقادی روستاییان، عملکرد آنان را دگرگون و متحول ساخته و بر این اساس می توان دورنمای توسعه پایدار را با الگوی مناسب پیش بینی کرد. در این مقاله تلاش بر آن است تا ضمن بررسی نظرات و دیدگاههای مختلف، ضرورت آموزش زیست محیطی و فرهنگ سازی حفاظت از منابع طبیعی در بین روستاییان در تحقق و دستیابی به توسعه پایدار روستایی، مورد توجه و تأکید قرار گیرد.

حفاظت محیط زیست ، منابع طبیعی، آموزشروستاییان، توسعه پایدار