علی مهرابی - دانشجوی دکتری، رشته جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران.
فرح ترکمان - دانشیار جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران.

رمان، دستاورد فضای فرهنگی مدرنیته است که به عنوان متنی مستند، تجربیات جمعی و جزئیات رفتار فردی را منعکس می کند. هدف این پژوهش، تحلیل جامعه شناختی نقش های جنسیتی در رمان چراغ ها را من خاموش می کنم، با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. نتایج نشان می دهد که تفاوت ها و شباهت های میدانی و منشی شخصیت ها، متاثر از متغیرهای جنسیتی و شغلی است. مهمترین میدان فعالیت زنان، انجام وظایف در خانه است که خروج از آن بدون توانایی های مادی و فرصت های شغلی امکان پذیر نیست و نقش تحصیلات عالی، علایق فرهنگی و سلایق شخصی برای حضور موثر آنان در جامعه رنگ می­ بازد. درمقابل منش زن خانه دار و وظیفه گرا، منش مرد تحصیل کرده و شاغل قرار دارد که به مدد انواع سرمایه و در چارچوب برتری جنسیتی، دارای حق مالکیت، مقام، تمکن مالی و قدرت تصمیم گیری در گستره میدان جامعه است. آن­ها در میدان خانه هم با اتکا به انواع سرمایه و منش طلب­کارانه مانند میدان جامعه و میدان کار عمل می کنند و چون دارای اوقات فراغت اند، به بحث­های اجتماعی و سیاسی، تماشای تلویزیون، خواندن روزنامه و ورزش های فکری و بدنی می پردازند.

زن, رمان, سرمایه, منش, میدان