بابک امرایی - عضو هیئت علمی گروه طراحی صنعتی دانشگاه هنراسلامی تبریز

امروزه نقدهای نو برای تحلیل و خوانش متون مختلف مورد استفاده قرار می­گیرند و نتایج قابل قبولی از خود نشان می­دهند. بینامتنیت و نقد بینا­متنی و بینا­نشانه­ای از آن جمله­اند. نقد بینامتنی از دهه ۱۹۶۰ توسط یولیا کریستوا و سایر اعضای حلقه تل کل رواج یافته است و امروزه مکاتب مختلفی در این زمینه فعالیت دارند. یکی از شاخه­های نوین و پر­کاربرد بینامتنیت، «نقد بینانشانه­ای» است. متاسفانه این روش نقد هنوز آنچنان که باید در خوانش متون معماری و طراحی صنعتی به کارگرفته ­نشده­است. این پژوهش، با هدف رسیدن به یک شناخت نظام­مند از فضا و روابط فرم و فضا، این روش نقد را بکار گرفته است. بر اساس تحلیل­های صورت گرفته در این پژوهش، چهار رمزگان موثر در خوانش فضا شناسایی شده­اند که عبارت اند از: رمزگان ابعاد فیزیکی، رمزگان بصری، رمزگان معنایی و رمزگان بعد پنهان که هر کدام از این رمزگان­ها، زیر­رمزگان­هایی دارند. براساس رمزگان­های یاد شده، روابط فضایی فرم با سایر فرم­ها در دو گروه «فرم­های سایر محصولات» و «فرم­های کالبدی» شناسایی شده است. در نهایت، براساس چهار رمزگان یاد شده، الگویی از روابط فضایی فرم بدست آمده است.

طراحی, فرم, فضا, بینامتنیت, بینانشانگی