احد حیدرزاده باویل - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، موسسه آموزش عالی صبا
ابوالفضل علیرضالو - دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

درختچه های دارویی یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت شناخت علمی ، کشت ، توسعه و بهره برداری صحیح می توانند نقش مهمی در سلامت جامعه ، اشتغال زایی و صادرات غیر نفتی داشته باشند. به منظور شناسایی ژنوتیپ های برتر عناب ۲۰ ژنوتیپ کشت شده از مناطق مختلف شهرستان اسکو انتخاب و مورد ارزیابی آنتی اکسیدانی بیوشیمیایی قرار گرفت . میزان فنل و فلاونوئید کل ، فعالیت آنتی اکسیدانی ، کاروتنوئیدکل ، تانن کل و اسکوربیک اسید اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که نوع ژنوتیپ بر کلیه صفات بیوشیمیایی در سطح احتمال یک درصد روی عناب های کشت شده در مناطق مختلف شهرستان اسکو معنی دار می باشد. بیشترین میزان فنل کل در ژنوتیپ G۱۶ (۳۱/۲۲ میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک ) و بیشترین میزان محتوای فلاونوئید کل در ژنوتیپ G۹ با ۳۳/۸ میلی گرم کوئرسیتین بر گرم وزن خشک مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی در ژنوتیپ G۱۷ (۹۶/۵۲ درصد) و کمترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در ژنوتیپ G۶ (۹۵/۴۳ درصد) وجود داشت . بر اساس نتایج مقایسه میانگین بالاترین میزان اسکوربیک اسید در ژنوتیپ G۴ (۵۳/۱۳ میلیگرم در ۱۰۰ گرم وزن خشک ) و بالاترین میزان تانن کل در ژنوتیپ G۲۰ (۱۱ /۱۱ میلیگرم در گرم) مشاهده شد. بر اساس نتایج به دست آمده تنوع خوبی در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه مشاهده شد که نشان دهند پتانسیل بالای ژرم پلاسم عناب در منطقه اسکو جهت انتخاب ژنوتیپ های برتر و سازگار با شرایط اکولوژیکی منطقه می باشد.

تنوع ژنتیکی ، خصوصیات آنتی اکسیدانی ، عناب، فلاونوئید، فنول