رسول سیفی - کارشناسی ارشد ژنتیک و بهنژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
سدابه جهانبخش گده کهریز - استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
سلیم فرزانه - استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
سیده یلدا رئیسی ساداتی - دکتری اصلاح نباتات )ژنتیک مولکولی(، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام و لاین های مختلف سویا جهت انتخاب ارقام مقاوم و سازگار با شرایط اقلیمی خ شک یا کم آب ایران آزمای شی در قالب طرح ا سپلیت پلات (کرتهای خرد شده) بر پایه ی طرح بلوکهای کامل ت صادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتور ا صلی شامل آبیاری در ۳ سطح بدون تنش (نرمال)، تنش بعد از گل دهی ، تنش بعد از غلافدهی و فاکتور فرعی شامل ۱۰ رقم سویا بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تحت تنش خشکی از نظر صفات وزن خشک بوته ، وزن هزار دانه ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد اقتصادی و در بین ارقام و لاین های سویا از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک در صد وجود دا شت . همنین از نظر اثر متقابل فاکتور ا صلی و فرعی تنها از نظر صفت علمکرد بیولوژیک اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد معنی داری مشاهده گردید. با افزایش تنش از مرحله گلدهی به محله غلافدهی عملکرد و اجزای عملکرد نسبت به شرایط بدون تنش کاهش نشان دادند. تیمار بدون تنش (نرمال) با میانگین ۴۰/۳۱۳۴ کیلوگرم بیشترین عملکرد اقتصادی را داشت و نسبت به تیمار تنش بعد از غلافدهی که میانگینی در حدود ۸۵/۲۷۶۵ کیلوگرم را تولید کرد چیزی در حدود ۷۵/۱۱ درصد عملکرد بیشتری را تولید کرد، به عبارتی با افزایش تنش خشکی عملکرد دانه کاهش داشته است . در بین ارقام و لاین های سویا از لحاظ صفات مورد مطالعه لاین آرین متحمل و لاین کوثر حساس به تنش های دوره گلدهی و غلافدهی نسبت به شرایط نرمال بودند.

تنش خشکی ، سویا، وزن هزار دانه ، وزن خشک بوته ، عملکرد اقتصادی