کریم نظری - دانشجوی دکتری مدیریت منابع خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه لرستان
حمیدرضا متین فر - استاد، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

امروزه با توجه افزایش جمعیت و در راستای آن افزایش نیاز غذایی انسان مسئله تولید محصولاتو کیفیت محصولات کشاورزی یکی از مباحث مهم جهان می باشد. یکی از مسائل مهم در سلامت انسان و محصولات کشاورزی سلامت و کیفیت خاک می باشد. این مطالعه به منظور بررسی تغییر ویژگی های شیمیایی و فیزیکی لایه سطحی خاک در طول دوره زمانی ۱۳۷۳ - ۱۳۸۳ در بخشی از منطقه ی سنجابی استان کرمانشاه انجام شد. برای این منظور از دادههای مطالعات پیشین که طی سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۸۳ صورت گرفته بود، استفاده گردید. از نتایج مربوط به اندازهگیری ویژگی های واکنش خاک، هدایت الکتریکی ، درصد اشباع، درصد رس، سیلت و شن ، فسفر و پتاسیم قابل جذب، کربن آلی و کربنات کلسیم معادل استفاده شد. برای مقایسه میانگین ویژگی های مختلف خاک در سال ۱۳۷۳ و ۱۳۸۳ آزمون دانکن به کار رفت . بر پایه تجزیه آماری ، در بین ویژگی های مورد بررسی مقدار هدایت الکتریکی ، کربنات کلسیم معادل، درصد ذرات شن ، سیلت و رس و همچنین درصد اشباع در طی دو دهه با هم تفاوت معنی داری نداشت اما در مورد سایر ویژگی های مورد بررسی تغییرات معنادار بود. مقدار فسفر و پتاسیم قابل جذب به ترتیب از مقدار۳۲/۷ و ۸۵/۳۵۳ (mg/kg) در سال ۱۳۷۳ با افزایش معنی داری به مقدار ۴۵/۱۴ و ۷۴/۴۵۷(mg/kg) در سال ۱۳۸۳ رسید. مقدار کربن آلی خاک در طی یک دهه از مقدار ۳۱/۱ به ۹۶/۰ درصد رسید که کاهش چشمگیری داشته است . استفاده از کودهای شیمیایی و فعالیت کشت و کار گسترده بیشترین نقش را در ایجاد تغییرات ویژگی های خاک در منطقه مورد بررسی داشت .

دوره زمانی ، کیفیت خاک، ویژگی های خاکی .