کاظم حقی - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه محقق اردبیلی-
ترحم مصری گندشمین - استاد گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه محقق اردبیلی
زهرا عطاکشی زاده - دانشجوی دکتری مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه محقق اردبیلی

سالانه حجم بسیار بالایی از فضولات دامی و انواع پسماند محصولات کشاورزی در کشور تولید می شود که می تواند به عنوان پتانسیلی بالقوه برای تولید کرم ایزینیافتیدا به آن توجه شود و علاوه بر تولید انرژی ، سبب دفع مناسب پسماند و کاهش آلودگی شود. ازاین رو، در تحقیق حاضر بررسی مخلوط کود دامی و ضایعات کشاورزی و تاثیر دما، رطوبت و pH بر ازدیاد کرم ایزینیافتیدا قرار گرفت . به منظور تاثیر بقایای مختلف گیاهی در تولید ورمی - کمپوست و میزان تکثیر و بازدهی کرم خاکی ، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در دوره ۹۰ روزه درکشت و صنعت مغان در سال ۱۴۰۱ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود گاوی خالص (شاهد)، کود گاوی + برگ درختان (۷۵ : ۲۵)، کود گاوی + برگ درختان (۵۰:۵۰)، کود گاوی + برگ درختان (۲۵ : ۷۵)، کود گاوی + سیب زمینی (۷۵ : ۲۵)، کود گاوی + سیب زمینی (۵۰:۵۰)، کود گاوی + کلم (۷۵ : ۲۵) و کود گاوی + کلم (۵۰ :۵۰) بود. میزان تکثیر و بازدهی ، حداکثر و حداقل مقدار نیتروژن به ترتیب مربوط به دو تیمار کود گاوی مخلوط با سیب زمینی و کود گاوی همراه کلم به نسبت های ۷۵ به ۲۵ درصد با ۰۸/۳ و۸۳/۱ میلی گرم بر گرم بود. بررسی تغییرات شیمیایی نشان داد که میزان PH در همه تیمارها نسبت به قبل کاهش معنی داری پیداکرده است .

کرم ایزینیافتیدا، کود حیوانی ، ضایعات کشاورزی ، PH