زهرا عشرتی - ۱.Department of Animal Biology, Faculty of Biological Sciences, Kharazmi University, Tehran, I.R.Iran.
المیرا بیرامی - ۱.Department of Animal Biology, Faculty of Biological Sciences, Kharazmi University, Tehran, I.R.Iran.
دلارام اسلیمی اصفهانی - ۱.Department of Animal Biology, Faculty of Biological Sciences, Kharazmi University, Tehran, I.R.Iran.

سابقه و هدف: بیماری آلزایمر شایع ترین بیماری مخرب مغزی است که با اختلالات شناختی همراه می باشد. با توجه به نقش محافظتی انسولین در عملکردهای سیستم عصبی، هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تجویز داخل بینی انسولین بر اختلالات شناختی و نوروژنز در موش های صحرایی تیمار شده با استرپتوزوتوسین (STZ) می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی ۳۲ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در ۴ گروه ۸ تایی: کنترل، STZ،STZ +انسولین و انسولین تقسیم بندی شدند. مدل آلزایمر با تزریق درون بطنی STZ (mg/kg۳؛  μl۳ در هر بطن) القاء شد. دو هفته پس از تزریق STZ، بررسی عملکردهای شناختی با استفاده از تست ماز بعلاوه ای شکل مرتفع (Elevated Plus Maze= EPM) و آزمون یادگیری اجتنابی غیرفعال (Passive Avoidance= PA) انجام گرفت. تیمار با انسولین (روزانه  IU۲؛  μl۱۰ در هر مجرای بینی) پس از تزریق STZ و به مدت ۱۴ روز متوالی انجام گرفت. تغییر بیان ژن های دخیل در نوروژنز (Nestin، DCX وKi۶۷) در ناحیه هیپوکامپ، توسط تکنیکReal-time PCR بررسی گردید. یافته ها: STZ سبب افزایش حضور در بازوهای باز در مرحله اکتساب (۵/۲۴±۶۴/۵) و به یادآوری حافظه (۵/۵۵±۶۰/۲۵) نسبت به گروه کنترل (۲/۱۷±۳۳ و ۲/۰۶±۲۶/۳۸) در تست EPM شد (به ترتیب ۰/۰۵p< و ۰/۰۱p<). بعلاوه سبب کاهش به خاطرآوری یادگیری ۹۰ دقیقه (۶/۰۳±۷۷/۵۷) و ۲۴ ساعت (۷/۲۵±۹۰/۲۵) بعد از آموزش، نسبت به گروه کنترل (۳/۱۹±۲۵۴/۳۸ و ۳/۴۶±۲۳۸/۱۳) در تست PA شد (به ترتیب ۰/۰۰۱p< و ۰/۰۵p<). تیمار با انسولین سبب بهبود پارامترهای فوق در تست EPM (به ترتیب ۴/۱۴±۴۱/۸۸ و ۴/۱۶±۳۱/۵) و PA (به ترتیب ۲/۳۲±۲۷۸/۸۸ و ۲/۱۲±۲۱۸/۵) نسبت به گروه STZ شد. STZ همچنین منجر به کاهش بیان ژن Nestin (۰/۰۴±۰/۴۶)، DCX (۰/۰۴±۰/۳۵) وKi۶۷ (۰/۰۵±۰/۴۱) نسبت به گروه کنترل (به ترتیب ۰/۱۱±۱/۰۲، ۰/۰۴±۱ و ۰/۰۸±۱/۰۱) گردید (به ترتیب ۰/۰۱p<، ۰/۰۰۱ p< و ۰/۰۰۱p<)، در حالی که تیمار با انسولین توانست بیان این ژن ها را افزایش دهد (به ترتیب ۰/۰۹±۰/۸۷، ۰/۰۲±۰/۷۸ و ۰/۰۸±۰/۶۹) (۰/۰۵p<). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که انسولین سبب بهبود عملکردهای شناختی و افزایش نوروژنز در موش های تیمار شده با STZ گردید، بنابراین انسولین می تواند به عنوان یک هدف درمانی موثر در بیماری آلزایمر مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.

Streptozotocin, Alzheimer's Disease, Insulin, Neurogenesis., استرپتوزوتوسین, بیماری آلزایمر, انسولین, نوروژنز.