محمد علی زارعی - ۱.Department of Biological Sciences, Faculty of Science, University of Kurdistan, Sanandaj, I.R.Iran.
آزاد محمد عزیز احمد - ۱.Department of Biological Sciences, Faculty of Science, University of Kurdistan, Sanandaj, I.R.Iran.

سابقه و هدف: کنترل هیپرگلیسمی بعد از غذا یک استراتژی مهم در مدیریت دیابت نوع دو و کاهش عوارض مزمن مرتبط با آن است. بنابراین مهار کننده های آنزیم های تجزیه کننده کربوهیدرات مانند آلفا-گلوکوزیداز می تواند در درمان این بیماری مفید باشند. هدف از این مطالعه بررسی فعالیت بازدارندگی آلفا-گلوکوزیداز برخی از داروهای سنتی در سلیمانیه می باشد. مواد و روش ها: هشت گونه گیاهی با مشاوره از ادویه ای های معتبر در سلیمانیه تهیه شدند. پس از خشک شدن نمونه ها در هوا و تهیه عصاره متانولی آنها، سنجش آنزیمی به روش میکروپلیت در حضور چهار غلظت مختلف (۱، ۰/۱، ۰/۰۱ و ۰/۰۰۱ میلی گرم در میلی لیتر) از عصاره‎ها و کنترل منفی و مثبت انجام شد. در نهایت آنالیز سنتیک آنزیمی و تعیین نوع مهار بر روی عصاره های موثر انجام شد. یافته ها: در میان یازده گونه گیاهی مورد مطالعه، عصاره های متانولی  .Rheum ribes R.، Rubus idaeus L  و .Salix alba L در غلظت یک میلی گرم بر میلی لیتر، به ترتیب با ۱/۰۵±۹۸/۱۳% (۰/۰۴۶IC۵۰=)، ۲/۱۱±۹۳/۳۹% (۰/۰۸۵IC۵۰=)، و ۱/۰۵±۸۴/۴۶% (۰/۱۲۵IC۵۰=)، بیشترین فعالیت بازدارندگی را نسبت به آلفا-گلوکوزیداز از خود نشان دادند. در آنالیز سنتیکی مهار آلفا-گلوکوزیداز، عصاره های .Rubus idaeus L  و .Rheum ribes R مهار از نوع مرکب (رقابتی- غیر رقابتی)، و عصاره .L Salix alba  مهار از نوع غیر رقابتی را نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که عصاره برگ دو گیاه .Rubus idaeus L.، Salix alba L و عصاره ریشه .Rheum ribes R می توانند پس از انجام تست های کلینیکی مناسب، در جلوگیری از افزایش قند خون بعد از صرف غذا استفاده شوند.

Diabetes, α-glucosidase inhibitor, Rubus idaeus L., Salix alba L., Rheum ribes R.., دیابت, مهار کننده آلفا-گلوکوزیداز, Rubus idaeus L., Salix Alba L., Rheum ribes R.