کارکرد شناختی ملکات از دیدگاه فارابی
عنوان مقاله: کارکرد شناختی ملکات از دیدگاه فارابی
شناسه ملی مقاله: JR_WISDOM-14-1_004
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_WISDOM-14-1_004
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
نادیا مفتونی - گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران
فتانه تواناپنا - دانشگاه تهران
قاسمعلی کوچنانی - دانشیار و استادگروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران
خلاصه مقاله:
نادیا مفتونی - گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران
فتانه تواناپنا - دانشگاه تهران
قاسمعلی کوچنانی - دانشیار و استادگروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران
ملکات نقش های متعددی در فلسفه اسلامی دارند. گاهی در مبادی صدور فعل از حیث مبادی خلقی، گاهی از جهات انسان شناسانه و در مواردی در مبناشناسی احوالات روانشناختی، امیال و گرایشات نفسانی ملکات مورد توجه هستند. مساله این تحقیق بررسی ابعاد شناختی و روانشناختی ملکات است که در ارتباط با ساختارهای ادراکی و سازمان یافتگی ادراک محسوب می شود. آیا علاوه بر نقش های خلقی، از تاثیر ملکات در سطح اندیشه و احساس نیز می توان سخن گفت؟ در این تحقیق با روشی توصیفی- تحلیلی به مساله حاضر پاسخ داده می شود. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که تعابیری همچون ملکات نطقی و عقلی ناظر به ابعاد شناختی ملکات است. نقش ملکات در جهت دهی و هدایت ادراکات و احوالات روانی و نیز معنابخشی و پردازش اطلاعات از سویی و اهمیت آن ها به عنوان عوامل غیرشناختی شکل گیری باورها از سویی دیگر از نتایج این تحقیق محسوب می شود. تفکیک «معارف متمکن» حاصل از ملکات و «معارف غیر متمکن » و تحلیل هر یک در نفس، ناظر به جایگاه شناختی و روانشناختی ملکات است. نظم در ناحیه افکار و ارائه ایده های از پیش تعیین شده و نیز فرض های معین متناسب با ساختار در ارتباط با ملکات تبیین پذیر است. در بعد شناختی فارابی به نقش عادت و ملکات در تعیین و تعین مواضع اندیشه ورزی و جایگاه مغالطی ملکات عطف توجه می کند و در بعد روانشناختی تاثیر ملکات بر امیال و گرایشات، تصمیم و انتخاب محل تامل است.
کلمات کلیدی: ملکه, ملکه نطقی, ملکه اذعانی, هیئت عقلی, ساختارهای ذهنی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1777193/