فرشیده کیهانی - دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
صادق مرادی - استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
غلامرضا محمدنسل - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

تاریخ دریافت: ۱۴۰۲/۰۱/۲۶                        تاریخ بازنگری: ۱۴۰۲/۰۴/۱۱                     تاریخ پذیرش: ۱۴۰۲/۰۴/۱۴    میزان بالای بازگشت به اعتیاد در جامعه، انجام تحقیقات سبب شناسی را در جهت شناسایی عوامل زمینه ساز بازگشت به این جرم که یکی از مهم ترین آسیب­ های اجتماعی است، برای طراحی و اجرای برنامه های پیشگیرانه، امری اجتناب ناپذیر ساخته است. تحقیق حاضر، با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل فردی بازگشت به اعتیاد، بین معتادان خود معرف، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، به صورت انتخاب تصادفی طبقه ­ای بین ۱۵۰ نفر از جامعه­ ی آماری در مراکز ترک اعتیاد شهرستان اندیمشک در سال ۱۳۹۸ انجام گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی و نرم افزار spss  استفاده شده است. نتایج تحقیق، نمایان می­ دارد که از بین سیزده گویه ­ی متغیر عوامل فردی، وسوسه به مصرف مجدد مواد مخدر، دارای بیش ترین و وسوسه به مصرف مشروبات الکلی، دارای کم ترین میزان تاثیر بر بازگشت به اعتیاد است. عوامل فردی موثر بر عود اعتیاد نیز شامل مولفه های وسوسه به مصرف مجدد مواد مخدر، ضعف در تحمل عوارض ترک، مراجعه به مکان های قبلی مصرف، ضعف اراده، ورود شوک عاطفی شدید، بروز بی خوابی یا کم خوابی و عدم تکمیل دوره ­ی سم زدایی و درمان است.

بازگشت به اعتیاد, عوامل فردی بازگشت به اعتیاد, علل بازگشت به اعتیاد معتادان خود معرف