علی فرزانه قصرالدشتی - دانش جوی بخش زبان و ادبیات فارسی دانش گاه شیراز، شیراز، ایران
محمود رضایی دشت ارژنه - استاد بخش زبان و ادبیات فارسی دانش گاه شیراز، شیراز، ایران (نویسنده مسوول)
فرخ حاجیانی - دانش یار بخش فرهنگ و زبان ایران باستان دانش گاه شیراز، شیراز، ایران

خاندان رستم در حماسه های ایرانی پیوند بسیاری با جادو₋درمان گری و شمنیسم دارد. احتمال می رود این خاندان یکی از «انجمن های اخوت آریایی» پر نفوذ در ایران بوده باشد. در این انجمن ها فرد پیش از شمن یا پهلوان شدن تشرف می یافته و علاوه بر جنگ جویی، توانایی ارتباط با جهان زیرین یا جهان مردگان را برای ارتباط با ارواح مردگان و درمان بیماری به دست می آورد. دو داستان درباره رستم در حماسه های ملی ایران با دو مفهوم تشرف و سفر به جهان زیرین یا جهان مردگان در رابطه است. نخست داستان «ببر بیان» که مقام تشرف رستم به انجمن های شمنی₋جنگ جویی است و دیگر هفت خان رستم که نمودی از سفر به جهان زیرین است. در این مقاله به بررسی نشانه های آیین های شمنی در این دو داستان پرداخته شده و در نهایت مشخص می شود که هفت خان رستم بر خلاف هفت خان اسفندیار مقام تشرف او نیست؛ بلکه روایتی از سفر شمن به جهان ارواح برای بازگرداندن روح بیمار است.

رستم, ببر بیان, هفت خان رستم, تشرف, شمنیسم