ابراهیم اصلانی - استادیار گروه تاریخ، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
عبدالله متولی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اراک، اراک،ایران
محمد حسن بیگی - استادیار گروه تاریخ، دانشگاه اراک، اراک، ایران
معصومه موسوی - کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه اراک، اراک، ایران

درهر جامعه­ای برحسب ضرورت و نیاز بشری مراکزی جهت استراحت و گذران اوقات تاسیس شده است. در ایران نیز از دوره صفویه قهوه­خانه با این هدف بنا گردید. این مکان از این زمان به بعد به عنوان مکان عمومی جزء بافت شهری قرار گرفت ماهیت مکان عمومی اقتضا می­کند. افرادی از مشاغل و سلیقه­های گوناگون فکری درآن گردهم آیند. کم کم روابط بین این افراد براثر رفت و آمد­های متعدد مستحکم می­شد و این­ها نه تنها برخلقیات و نوع و فکر و اندیشه همدیگر، حتی برروند تحولات فرهنگی جامعه نیزتاثیر می­گذاشتند. البته حضور افراد مطلوب تاثیرسازنده و به تبع آن حضور افراد نامطلوب اثرات معکوسی بر نوع رفتار و آداب مردم داشت. با عنایت به این که قهوه خانه ها در دوره قاجاریه بخشی از اماکن عمومی تاثیرگذار محسوب می شدند، این نوشتار با تکیه بر منابع و بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی در نظر دارد برخی کارکردهای منفی قهوه خانه را مورد کند و کاو قرار دهد از این رو سوال اصلی نوشتار از این قرار است.چه کارکردهای منفی را برای قهوه خانه های دوره قاجار می توان بر شمرد؟ داده های تحقیق نشان می­دهد که قهوه خانه ها به عنوان یک مکان عمومی در دوره قاجار مورد اقبال و توجه اقشار مختلف اجتماع قرار داشتند از این رو در کنار کارکردهای مثبت خود محلی برای انواع بزه های اجتماعی نیز بودند. درگیرهای اجتماعی، بدمستی، قمار، الواطی و اعتیاد از مهمترین ناهنجاری هایی بود که در این مکان رخ می داد. در حقیقت وجود افراد نامطلوب قهوه­خانه­ها را مامن مناسبی برای بروز انواع خلاف­ها و رفتار­های بزهکارانه مبدل می­کرد که قواعد اخلاقی جامعه را به چالش می کشید.

قهوه خانه, سرقت, نزاع و درگیری, اعتیاد, فساد اخلاقی, بیکاری