فاطمه میر - دانشگاه الزهرا
مریم عبدالشاهی - دانشگاه الزهرا (س)
پروانه شمسی پور دهکردی - دانشگاه الزهرا (س)

مقدمه: نقش تعیین کننده عوامل روانی در موفقیت ورزشکاران  در بسیاری از مطالعات مورد تایید قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر یک دوره تمرین ذهن آگاهی مبتنی بر یوگا بر تاب آوری و کنترل خشم در ورزشکاران با سطوح متفاوت مهارت بود. برای این منظور ۷۲ دانشجوی ورزشکار عضو تیم های ورزشی (میانگین سنی۱/۴۴ ± ۲۰/۶۷  سال، میانگین سابقه ورزشی ۳/۲۶ ± ۵/۸۸ سال) دانشگاه الزهرا (س) بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب و به سه گروه مداخله ای (ماهر، نیمه ماهر و کم تجربه) و سه گروه کنترل (ماهر ، نیمه ماهر و کم تجربه) تقسیم شدند. روش: در پژوهش حاضر از پرسشنامه های کانر و دیویدسون (۲۰۰۳) و بتی یونگ و رودنی هاموند (۱۹۹۵) برای دو متغیر تاب آوری و کنترل خشم استفاده شد. ابتدا همه شرکت کنندگان ( کنترل و مداخله) در مرحله ی پیش آزمون، پرسشنامه های تاب آوری و کنترل خشم را تکمیل کردند؛ سپس افراد گروه مداخله در۱۲ جلسه تمرین ذهن آگاهی مبتنی بر یوگا به مدت ۹۰ دقیقه شرکت کردند. بعد از اتمام دوره از دو گروه (مداخله و کنترل) مجددا پس آزمون گرفته شد.یافته ها: یافته های تحلیل کووراریانس نشان داد اثر اصلی اعمال مداخله تمرین ذهن آگاهی مبتنی بر یوگا در هر دو متغیر تاب آوری و کنترل خشم معنادار بود. اثر اصلی سطح مهارت در هر دو متغیر، تفاوت معناداری را نشان نداد. اما اثر تعاملی مداخله و سطح مهارت در هر دو متغیر معنادار بود. از طرفی دیگر آزمون تی زوجی برای مقایسه درون گروهی نشان داد در متغیر تاب­آوری هرسه گروه  مداخله پیشرفت معنادار در پس­آزمون داشتند و در متغیر کنترل خشم فقط گروه نیمه ماهر در پس آزمون پیشرفت معنادار نشان داد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود مربیان برای ارتقاء متغیرهای روانی مانند تاب آوری و کنترل خشم ورزشکاران از تمرین های روانشناختی مانند ذهن آگاهی مبتنی بر یوگا استفاده نمایند.

واژگان کلیدی: ذهن آگاهی مبتنی بر یوگا, کنترل خشم, تاب آوری, دانشجویان دختر ورزشکار