فاطمه السادات هاشمیان - دانشگاه فرهنگیان
عبدالحسین خسروپناه - پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

هویت و عقلانیت و مبانی تعریف شده برای انسان، بنیان تشکیل نظام اقتصادی به عنوان یکی از مهم ترینارکان زندگی اجتماعی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش حکمی-اجتهادی، به دنبال تبیین علی روابط میانمبانی انسان شناختی و اصول بایسته نظام اقتصادی بوده و مبتنی بر داده های کتابخانهای انجام گرفته است. از جملهمتفکران برجسته جهان اسلام که با تحلیل نظریات انسان شناختی ایشان می توان نظام اقتصادی اسلامی جامعی را ارائه نمود، علامه طباطبایی(ره) است. بنابر یافته های این تحقیق، مبانی انسان شناختی علامه با بیان نظریه فطرتمندی،غایتمندی، ذوابعاد بودن انسان، سعادت طلبی، کرامت، عدالت در قوای انسانی و اصل مملوکیت انسان، ضرورتابتنای نظام اقتصادی بر وحی و فطرت و شکل گیری آن در راستای قرب الهی، لزوم تحقق نظام اقتصادیفضیلت محور و توجه به سعادت حداکثری در این نظام، لزوم حفظ کرامت انسانی و ضرورت تحقق نظام اقتصادیعدالت محور و نیز مالکیت عرضی انسان در این ساختار را اثبات نموده و به این ترتیب نظام اقتصادی مطلوب راارائه می دهد. انجام فعالیت اقتصادی تحت چنین ساختاری، سبب ترجیح سعادت اخروی بر سود دنیوی و توجهتوامان به امر دنیا و آخرت و یکی از عوامل تحقق حیات طیبه و زندگی گوارای انسانی می باشد.

مبانی انسان شناختی, نظام اقتصادی, اسلام, علامه طباطبایی