مسعود وحدت طلب - دانشگاه هنر اسلامی تبریز
امین نیک مرام - دانشگاه هنراسلامی تبریز

ارسی ها ازجمله عناصری هستند که از جنبه های تزئینی بالایی در خانه های سنتی ایران برخوردار می باشند. هدف تحقیق، رمز گشایی از دانش و مهارت رنگ شناسی استادکاران آرایه های معماری (ارسی) از طریق پایش فراوانی و پراکنش رنگ قرمز در ۲۲ تاج ارسی خانه های قاجاری تبریز است. سوال اصلی این است که فراوانی و پراکنش رنگ قرمز در ارسی خانه های قاجاری تبریز چگونه است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال عکس هایی به صورت میدانی از ۲۲ تاج ارسی خانه های قاجاری تبریز، تهیه گردید و سپس با استفاده از نرم افزارهای اتوکد و فتوشاپ، رنگ ها و تناسبات ارسی ها مورد بررسی قرار گرفت. شیوه ی تحقیق اتخاذشده، به صورت روش توصیفی- تحلیلی هست. یافته های تحقیق نشان می دهد که رنگ قرمز، در رقابت برای حضور در سطح نور گذر تاج، نسبت به سایر رنگ ها مانند آبی، سبز، نارنجی و زرد، در رتبه ی اول قرارگرفته است. همچنین در بررسی جایگاه و اهمیت رنگ قرمز، مشخص شد این رنگ با ۸۶/۲%، از بیشترین فراوانی حضور، در کانون تاج ارسی برخوردار است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که استقرار رنگ ها در سطوح نور گذر ارسی ها، تصادفی نیست و از نظمی پنهان و رازآلود برخوردار است؛ نظمی که باعث ایجاد نوعی از زیبایی جهان شمول و بی زمان بر نحوه ی چینش شیشه های رنگی در ارسی ها می شود.

کلید واژگان: تبریز, خانه های قاجاری, ارسی, تاج ارسی, رنگ و نور قرمز