سمیرا عبدالرحیمی - دانشگاه بوعلی سینا همدان
علی اکبر صفری - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

زمینه و هدف: جایگاه های خاکسپاری پسماندهای شهری و بیمارستانی که دارای آلودگی های گوناگون بویژه دارویی هستند، زیستگاه شایسته ای را برای باکتری های پایدار در برابر آلاینده ها فراهم می کنند و بنابراین نخش ویژه ای در ترابری ژن های پایداری دارند. از اینرو، فراوانی ریزجانداران و پایداری پادزیستی باکتری ها در نمونه های خاک و شیرابه جایگاه های خاکسپاری پسماند شهری و بیمارستانی شهر همدان بررسی گردید. مواد و روش ها: ویژگی های خاک و شیرابه و همچنین فراوانی ریزجانداران آنها شمارش و آزمون گردید. همچنین درسد باکتری-های پایدار در برابر ده پادزیست پرکاربرد آمپی سیلین، آموکسی سیلین، سفکسیم، جنتامایسین، استرپتومایسین، تتراسایکلین، داکسی سایکلین، کلرامفنیکل، لینکومایسین و مترونیدازول بررسی شد. افزون بر آن پاسخ باکتری های دو خاک دستنخورده و خاکچال پسماند نوین شهری به غلظت های گوناگونی از سه پادزیست آمپی سیلین، جنتامایسین و تتراسایکلین سنجیده شد. یافته ها: بالاترین لگاریتم فراوانی قارچ ها، اکتینومیست ها، سودوموناس ها و انتروباکتر ها بترتیب با اندازه ۳۵/۵، ۲۸/۵، ۱۳/۶ و ۹۸/۵ در خاکچال نوین پسماند شهری بدست آمد. درسد باکتری های پایدار در برابر هر ده پادزیست در نمونه های خاکچال نوین پسماند شهری بیشتر از جایگاه های دیگر و در خاک دستنخورده کمتر از جایگاه های دیگر بود. این یافته در بررسی پاسخ به دوز پادزیست های آمپی سیلین، جنتامایسین و تتراسایکلین نیز دیده شد و غلظت کشنده این پادزیست ها برای باکتری های خاکچال نوین پسماند شهری به ترتیب ۱۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۱۰۰ ppm بود. ولی برای خاک دستنخورده بسیار کمتر و به ترتیب ۱۰، ۱۸ و ۵۰ ppm بود.نتیجه گیری: روهمرفته، این پژوهش نشان داد که جایگاه های خاکسپاری پسماندهای شهری و بیمارستانی، زیستگاه شایسته ای برای باکتری های پایدار در برابر پادزیست ها فراهم می کند که مایه افزایش ترابری ژن های پایداری در میان باکتری ها می شود. از این دیدگاه باکتری هایی که از راه پسماندها به خاک می رسند، می توانند زیانبارتر هم باشند.

پاسخ به دوز, شیرابه, خاکچال, باکتری های پایدار, ژن های پایداری