سیدمحسن فاضلی - مربی دانشکده علوم سیاسی و روابط بین الملل، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی، قم، ایران
سیدمحمدرضا موسوی - مدرس دانشکده علوم سیاسی و روابط بین الملل، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی قم
احسان مصطفی پور - استادیار دانشکده علوم سیاسی و روابط بین الملل، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی، قم، ایران
سید محمود موسوی - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)

بازی در پلان امنیتی تجویزی آمریکا در منطقه و عدم مشروعیت ذاتی باعث شده است تا رژیم اشغالگر قدس در دو دهه گذشته، دکترین دفاعی خود را از انباشت و توازن قدرت، به دکترین منفعلانه توازن تهدید تغییر دهد. یکی از مصادیق این دکترین، تقلید از راهبرد دفاع پیرامونی ج.ا. ایران در لبنان و سوریه، در تقرب ژئوپلیتیک ایران در کشورهای آذربایجان و اقلیم کردستان عراق است. نظر به اهمیت این موضوع، مطالعه حاضر با استخدام قالب نظری مجموعه امنیت منطقه ای و اتخاذ رویکردی ترکیبی-تلفیقی و نوآورانه، ماهیت این راهبرد را در تناظر با ج.ا. ایران بررسی کند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل ماتریس اثرات متقاطع و تحلیل ماتریس اثرات متوازن از طریق استخدام نظرات نخبگانی، نشان داد که راهبرد دفاع پیرامونی طرفین، در چهار مولفه متناظر هستی شناسی جامعه شناسی، روش شناسی و منابع و ۱۴ متغیر گوناگون ذیل این محورها، با هم تفاوت بنیادین دارند که باعث شده است راهبرد دفاع پیرامونی رژیم غاصب، در مقایسه با راهبرد ایران، کارایی لازم را نداشته و با چالش های ماهوی و تکنیکی فراوانی مواجه باشد. همچنین، این یافته ها نشان داد که این متغیرها در دسته های گوناگون راهبردی،حیاتی، هدف، ریسک، تنظیم گر، اهرمی و محیطی، دسته بندی می شوند. بر اساس یافته های تحقیق، با تاکید بر مولفه های قدرت نرم نظام و مبانی مذهبی انقلابی، پیش برنده ترین سناریو با بیش ترین عوامل کلیدی مطلوب، برای ارتقاء راهبرد ایران و مقابله با راهبرد رژیم صهیونیستی ارائه شده است.

امنیت, دفاع پیرامونی, تحلیل اثر متوازن, تحلیل اثر متقاطع, تحلیل عاملی اکتشافی