سید حسین صفایی معافی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران.
اکبر ایمانپور - گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران.
رضا دریائی - استادیار گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران.

آسیب روانی، یعنی هرگونه لطمه به سلامت اشخاص که موجب اختلال روانی آنان گردد. دامنه چنین آسیب هایی می­تواند از اندوه ساده تا اختلالات روانی گسترش داشته باشد. با توجه به اینکه تعداد بسیاری از اشخاص در معرض آسیب روانی هستند، جبران بدون ضابطه آسیب روانی سبب بروز دعاوی بیشمار خواهد شد و دستگاه قضایی کشور را با مشکل مواجه می­کند. آیا در دو نظام حقوقی ایران و انگلستان، ضابطه­ای برای محدود ساختن ضررهای روانی جبران­پذیر مقرر شده است؟ آیا ضابط مقرر، کارایی داشته است و می تواند عدالت را محقق نماید؟ محاکم انگلیسی صرفا «بیماری­های روانی شناخته» شده­ در روان پزشکی را موجب مسئولیت می دانند و دیگر تالمات روانی را قابل جبران تلقی نکرده­اند. در حقوق ایران، به­رغم آنکه برخی دادگاه های ایرانی به جبران تالمات عاطفی رای داده­اند، لیکن از ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی و ماده ۶۷۶ قانون مجازات اسلامی، می­توان شرط «بیماری بودن» آسیب روانی را دریافت کرد، و در حقوق ایران نیز صرفا «بیماری­های روانی» را جبران­پذیر دانست. در این مقاله نشان داده خواهد شد که با اعمال این ضابطه، ورود دعاوی بی­شمار و متقلبانه به دادگاه­ها کاهش خواهد یافت و جلوی صرف هزینه­های هنگفت را برای جبران ناراحتی های روانی که گذرا هستند و اختلالی در زندگی عادی زیان­دیده ایجاد نمی­کنند، خواهد گرفت.

مسئولیت مدنی, آسیب روانی, بیماری روانی, خسارت معنوی, ارش