حمید سارانی - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد
زهرا آتشگه - کارشناسی ارشد علوم و معارف نهج البلاغه دانشگاه امام رضا(ع)

هدف از این مقاله بررسی شخصیت تاریخی، مذهبی ذوالقرنین در قرآن و کتب ارزشمند اسطوره های ادبیات حماسی، غنایی و عرفانی ایران (شاهنامه - اسکندرنامه – کشف الاسرار و عده الابرار) خواهد بود. ذوالقرنین یکی از شخصیت های قرآن و کتاب مقدس است. بر اساس قرآن، ذوالقرنین، سه لشکرکشی مهم داشت نخست به غرب، سپس به شرق، و سرانجام منطقه ای که در آن یک تنگه کوهستانی وجود داشت، او انسان یکتاپرست و مهربانی بود و از طریق دادگری منحرف نمی شد او یار نیکوکاران و دشمن ستمگران و ظالمان بود و به مال و ثروت دنیا علاقه ای نداشت، درباره شخصیت حقیقی ذوالقرنین که در کتابهای آسمانی یهودیان، مسیحیان و مسلمانان از آن سخن به میان آمده، چندگانگی وجود دارد. کوروش سردودمان هخامنشی، داریوش بزرگ، خشایارشا، اسکندر مقدونی، چین شی هوان، خسرو انوشیروان، یکی از ملوک حمیر گزینه هایی هستند که جهت پیدا شدن ذوالقرنین واقعی، درباره آن ها بررسی هایی انجام شده است. ابوالکلام آزاد با تفسیر آیات ۸۲ تا ۹۵ سوره کهف دلایل استواری آورده است که ذوالقرنین موصوف، کوروش هخامنشی می باشد. محقق در این مقاله با استناد به مطالعات کتابخانه ای از روش توصیفی تحلیلی به بررسی این مهم خواهد پرداخت.

اسکندر، ذوالقرنین، ادبیات.