مرضیه کاظم زاده - دانشجوی دکترای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران
منصوره طاهباز - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده نور طبیعی تاثیر بسزایی روی سلامت انسان­ها دارد. براساس پژوهش­های صورت گرفته در مورد خانه­های قدیمی ایران، مشخص گردید که در ایران نورگیرهای متنوعی برای تامین روشنایی طبیعی در داخل ساختمان­ها وجود دارد و این سوال را مطرح می کند که آیا تنوع موجود در نوع نورگیرهای فضاهای داخلی خانه­های سنتی موجب استفاده بهتر از شرایط روشنایی و گرمایی در داخل این فضاها شده است؟ به منظور یافتن پاسخ این سئوال، شرایط نورپردازی و شرایط گرمایی فضاهای اصلی زندگی در یکی از خانه­های سنتی شهر کرمان، شامل اتاقی با نورگیر سقفی و اتاق­هایی دارای در-پنجره (دو دری و پنج دری) مورد بررسی قرار می­گیرد. در این بررسی، اندازه­گیری های میدانی و شبیه­سازی شده تحت شرایط آسمانی صاف و آفتابی است و میزان روشنایی اتاق­ها توسط دستگاه نورسنج و شبیه­سازی­ها به کمک نرم­افزار ­اکوتکت (با پشتیبانی محاسباتی ریدینس) انجام شده است و در نهایت نحوه توزیع و میزان روشنایی و حرارت فضاهای فوق با هم مقایسه و تحلیل گردید. نتایج نشان­دهنده تاثیر تنوع نورگیری فضا بر میزان گرما و روشنایی آن می­­باشد که تحت تاثیر موقعیت محل، چگونگی ارتباط با فضای پیرامون و نوع عملکرد آن قرار می­گیرد.

واژه های کلیدی کلاه فرنگی, معماری سنتی, نور روز, نورگیر سقفی, پنجره, بهینه سازی مصرف انرژی