خلیلی حکیمی فر - استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه سیستان و بلوچستان

در گفتگوهای بین ادیان رویکردهای نظری هر چند لازم، اما کافی نیست. بهتر است گفتمان با تجربه ای واقعی و بر مبنای آموزه هایی که به کنه ادیان مربوط می شوند، پیش برود. این اتفاق در عمل بهوسیله اهالی معنا و با تکیه بر باطن ادیان و نیز با گذر از محدودیتهای عقاید شخصی و با نگرش مثبت و به همه ادیان و تکریم سایر معتقدان قابل رخ دادن است. در بحث مبنا توحید می تواند مبنای مناسبی برای گفتگوهای میان ادیان باشد اما واقعیت این است که الهیات ادیان به لحاظ معرفت شناختی محل بحث بسیاری است و در نتیجه به عنوان یک مسئله، نیاز به مطالعات و بحث های بیشتر دارد. عبادت نیز می تواند به عنوان مبنای مشترک ادیان در نظر گرفته شود. اما عبادت با جلوه های متفاوت در اصل یک رابطه شخصی و نوعی مواجهه باطنی با خداوند است و محتوای آن در اصل یک تجربه شخصی است. اما آموزه "میثاق" بویژه در ادیان ابراهیمی اصلی بسیار روشن است و نسبت به برخی آموزه های الهیاتی نیاز کمتری به ایضاح دارد. علاوه بر این آموزه میثاق در مقیاسی کوچکتر در زندگی روزانه ما انسانها امری رایج و متداول است و معنا، مفهوم، و نقش آن در زندگی اجتماعی کمابیش برای همگان روشن است.

میثاق، گفتگوی ادیان، یهودیت، مسیحیت و اسلام