الهام باغبان باغستان - PhD student in Educational Psychology, Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran
فاطمه شهابی زاده - , Department of Psychology, Faculty of Humanities, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran
تکتم سادات جعفرطباطبایی - Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran

زمینه و هدف: ارتقای کارکردهای اجرایی از طریق بازی از راه های بهبود یادگیری کودکان دچار مشکلات یادگیری است که اثربخشی قطعی آن نیاز به بررسی بالینی دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی کودکان به شیوه بازی توام با مداخلات فراتشخیصی مشکلات هیجانی مادران بر اضطراب، افسردگی و کیفیت خواب این کودکان بود. روش تحقیق: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری (دوماهه) بر روی ۴۲ کودک ۷ تا ۹ ساله در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل انجام شد. گروه های آزمایش یک و دو تحت آموزش کارکردهای اجرایی به شیوه ی بازی قرار گرفتند. هم چنین به مادران کودکان گروه آزمایش ۲ پروتکل یکپارچه مداخلات فراتشخیصی آموزش داده شد و مادران گروه آزمایشی اول به عنوان گروه کنترل مادران آموزشی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر با رعایت پیش فرض های آماری در سطح معنی داری (۰۵/۰α=) تحلیل شد. یافته ها: در متغیر کیفیت خواب در مرحله پیگیری و پس آزمون (۰/۰۰۱>P) و متغیرهای اضطراب مرحله پس آزمون (۰/۰۴P=) و پیگیری (۰/۰۵P=) و در متغیر افسردگی (۰/۰۰۱>P) بین گروه های مداخله و کنترل تفاوت معنی دار بود و مداخله باعث ارتقای کیفیت خواب کودکان و بهبود شاخص های اضطراب و افسردگی در هر دو گروه مداخله شده بود که این تاثیر در گروه کودکان و مادران بیشتر بود (۰/۰۰۱>P). نتیجه گیری: آموزش کارکردهای اجرائی به شیوه بازی با مداخلات فراتشخیصی مشکلات هیجانی مادران، بر نشانگان روانشناختی و کیفیت خواب کودکان با اختلال یادگیری موثر بود که می تواند بخشی از برنامه آموزشی دست اندرکاران آموزش وپرورش برای حل این مشکلات باشد.

executive functions, play, transdiagnostic intervention, sleep quality, anxiety, depression, آموزش کارکردهای اجرایی کودکان, بازی, مداخله فراتشخیصی, کیفیت خواب, اضطراب, افسردگی