ایرج شهرامیان
حمیدرضا محمودزاده ثاقب - Associate Professor, Department of Histology and Embryology, Faculty of Medicine, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran
زهرا حیدری

زمینه و هدف: متادون و بوپرنورفین به ترتیب آگونیست و آگونیست نسبی گیرندههای اپیوئیدی میباشند. اپیوئیدها دارای اثرات جانبی بر روی بافتهای مختلف بدن بویژه بافت کلیه میباشند. در این مطالعه اثر متادون و بوپرنورفین بر تغییرات حجمی کلیه موش صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، ۱۵ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن ۱۵±۲۵۰ گرم انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. نمونه ها در گروه اول mg/kg ۵/۰ متادون و در گروه دوم ng/kg ۳۰ بوپرنورفین به طور روزانه و به صورت تزریق داخل صفاقی، به مدت ۱۵ روز دریافت نمودند. به نمونه های گروه سوم (شاهد)، نرمالسالین تزریق شد. پس از آخرین تزریق، حیوانات بیهوش شدند و کلیه راست آنها خارج گردید. کلیهها پس از جداکردن غده فوقکلیه و کپسول، توسط محلول فرمالین ۷% بافر شده به مدت ۷۲ ساعت ثابت شدند. سپس در آگار ۵/۳% قالبگیری و توسط دستگاه برش بافت، برشهای تاجی به ضخامت یک میلیمتر از آنها تهیه شد. با استفاده از روش کاوالیری و شمارش نقاط، حجم کلیهها محاسبه و مقایسه بین گروهها با استفاده از آزمون آماری غیرپارامتری کروسکالوالیس انجام شد. سطح معنیداری ۰۵/۰>P در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین حجم کلیه در گروه تجویز متادون ۸/۴۴±۴/۶۰۲، در گروه تجویز بوپرنورفین ۴/۸±۴/۵۶۶ و در گروه شاهد ۳/۱۶±۴/۵۶۶ میلیمتر مکعب بود. مقایسه گروهها با آزمون آماری کروسکالوالیس، تفاوت معنیداری را در حجم کلیه نشان نداد (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: متادون و بوپرنورفین با دوز و مدت مورد استفاده در این مطالعه اثر محسوسی بر تغییرات حجم کلیه نشان ندادند؛ هرچند افزایش نسبی حجم کلیه در گروه تجویز متادون در مقایسه با گروه بوپرنورفین و شاهد میتواند نشانگر تغییرات آسیبشناختی ابتدایی کلیه تحت تاثیر این اپیوئید باشد.

Methadone, Buprenorphine, Kidney, Stereology, Rat, متادون, بوپرنورفین, کلیه, استریولوژی, موش صحرایی