محمد حسین باقیانی مقدم - Associate Professor, Faculty of Public Health, Yazd Shahid Sadooghi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
سهیلا عیوضی
سید سعید مظلومی محمودآباد
حسین فلاح زاده - Shahid Sadooghi University of Medical Sciences, Yazd, Iran

زمینه و هدف: فشار خون یک بیماری مزمن بدون علامت است که بسیاری از افراد بالای ۳۵ سال را در جهان گرفتار کرده است و مهمترین عامل تمام بیماریهای قلبی- عروقی، سکته ها، حملات قلبی، بیماری کلیه و … می باشد؛ همچنین اولین عامل ایجادکننده ناتوانی و مرگ می باشد و قابل درمان نیست ولی لازم است مدیریت شود. لازمه مدیریت فشارخون، خود تنظیمی است که به عنوان فرایند روحی و جسمی تعریف می شود که فرد را برای رسیدن به هدفی مدیریت می نماید. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با خودتنظیمی فشارخون در بیماران مبتلا به پرفشاری خون بر اساس مدل رفتار مبتنی بر هدف انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که به صورت مقطعی انجام گرفت، تعداد ۲۰۰ نفر از مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی، درمانی شهر یزد، طی دو مرحله انتخاب شدند. ابتدا مراکز بهداشتی به روش خوشه ای انتخاب و سپس از هر مرکز، بیماران به روش تصافی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه به روش مصاحبه تکمیل گردید. روایی محتوی این پرسشنامه از طریق پانل خبرگان و ثبات درونی (پایایی) آن با استفاده از آلفای کرونباخ (۸۳/۰=α) تعیین شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری (۵/۱۱) SPSS.WIN. و آزمونهای ضریب همبستگی، من ویتنی، کروسکال والیس و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: ۵/۴۵% از افراد مورد مطالعه مرد و ۵/۵۴% زن بودند. میانگین سالهای ابتلا به فشارخون ۶/۷±۷/۸ سال بود. هدف ۵/۶۱% از بیماران برای مراجعه به مرکز بهداشت کاهش فشارخون و هدف ۵/۳۸% آنها نگهداری فشار خون بود. بین تمام متغیرهای مدل رفتار مبتنی بر هدف به استثنای یکی از آنها (هیجانات منفی پیش بینی شده) رابطه معنی دار آماری مشاهده گردید (۰۰۱/۰P<). بین خودتنظیمی فشار خون و تمام متغیرهای مدل و جنس بیماران نیز رابطه معنی دار آماری وجود داشت (۰۰۱/۰P<). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این تحقیق، مدل رفتار مبتنی بر هدف قادر است بیش از ۵۲% از عوامل مرتبط با خودتنظیمی فشارخون را توضیح دهد؛ بنابراین می توان آن را به عنوان پایه و اساسی برای مداخله های آموزشی جهت کاهش و کنترل فشار خون در بیماران مبتلا به پرفشاری خون مورد توجه قرار داد.

Hypertension, Model of Goal Directed Behavior, Self-regulation, فشارخون, مدل رفتار مبتنی بر هدف, خودتنظیمی