علی رجبی - Department of Sport Physiology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran
معرفت سیاه کوهیان - Assistante Professor, Department of Sport Physiology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran
علی اکبرنژاد - Associate Professor, Department of Sport Physiology, University of Tehran, Tehran, Iran
مرتضی یاری - MSc, Department of Sport Physiology, University of Tehran, Tehran, Iran

زمینه و هدف: دیابت نوع ۲ یک معضل مهم برای سلامت عمومی است که افراد زیادی درگیر آن هستند. تمرینات ورزشی و فعالیت بدنی نقش مهمی در پیشگیری و کنترل آن ایفا می کند. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، مقایسه اثر دو تواتر مختلف تمرین هوازی با حجم یکسان و بی تمرینی متعاقب با آن بر سطوح هورمون آیریزین، پروفایل لیپیدی و شاخص مقاومت به انسولین در زنان چاق دیابتی نوع ۲ بود. روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، ۳۶ زن چاق دیابتی نوع ۲ به صورت تصادفی به سه گروه مساوی ۱۲ نفر تقسیم شدند. گروه ۱ و ۲ به مدت ۸ هفته (۱=۳ جلسه و ۲= ۶ جلسه در هفته، با حجم یکسان) تمرین هوازی با شدت ۶۰ تا ۷۵ درصد ضربان قلب بیشینه) انجام دادند. نمونه­ گیری ها در مرحله پیش‎آزمون، ۴۸ ساعت و دو هفته پس از آخرین جلسه تمرینی انجام شد.  یافته ها: نتایج درون گروهی نشان داد متغیرهای وزن، چربی بدن و شاخص توده بدنی تنها در گروه یک (کاهش) و مقاومت به انسولین (کاهش) و آیریزین (افزایش) در هر دو گروه تجربی، بعد از گذشت ۸ هفته از مداخله، تغییر معنی‎داری داشتند (۰/۰۵P<). همچنین نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه همراه با تست تعقیبی LSD، نشان دهنده اختلاف معنی دار در متغیرهای وزن (۰/۰۳۶p=)، درصد چربی (۰/۰۰۱p=)، شاخص توده بدنی (۰/۰۰۸p=)، مقاومت به انسولین (۰/۰۰۱p=) و آیریزین (۰/۰۰۰۱p=) در مرحله پس آزمون بین گروه های مختلف مطالعه بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، تاثیر تمرین ورزشی با مدت زمان بیشتر نسبت به تکرر در جلسات تمرینی کوتاه مدت در کنترل عوامل دخیل و موثر در دیابت نوع ۲ بارزتر بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که زمان برنامه ورزشی، عامل موثری در پیشگیری و کنترل بیماری دیابت نوع ۲ می باشد که باید در طراحی و برنامه ریزی ورزشی مورد توجه قرار گیرد.

Irisin, Aerobic exercise, Insulin resistance index, Type ۲ diabetes, Obese women, آیریزین, ورزش هوازی, شاخص مقاومت به انسولین, دیابتی نوع ۲, زنان چاق