مینا عرب - Student Research Committee, Birjand University of Medical Science, Birjand, Iran.
زهرا ابوترابی - Student Research Committee, Birjand University of Medical Science, Birjand, Iran.
محسن خراشادی زاده - Cellular and Molecular Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran & Department of Medical Biotechnology, Faculty of Medicine, Birjand University of medical science, Birjand, Iran.
محمود حسینی - Department of Biostatistics, Birjand University of medical science, Birjand, Iran.
اصغر زربان - Birjand CardioVascular Diseases Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran.

زمینه و هدف: عناب یک گیاه دارویی با ارزش در طب سنتی ایران است. این گیاه در مناطق خشک و نیمه خشک ایران به ویژه در استان خراسان جنوبی رشد میکند. در این مطالعه به بررسی خواص آنتیاکسیدانی و توانایی مهار رادیکال آزاد چهار گونه عناب پرداخته شد. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، میوه گیاه عناب از چهار منطقه مختلف در استان خراسان جنوبی جمعآوری و عصاره آبی آنها تهیه شد. برای تعیین سطح ترکیبات فنولیک از روش فولینسیوکالتو، برای تعیین ظرفیت تام آنتی اکسیدانی از روش Ferric Reducing Antioxidant Power (FRAP) و برای تعیین توانایی آنها در مهار رادیکال آزاد از رادیکال ۲,۲-diphenyl-۱-picrylhydrazyl (DPPH) استفاده گردید. همچنین آزمایش مهار همولیز گلبولهای قرمز با استفاده از رادیکال AAPH در حضور غلظت های مختلف عصاره آبی عناب انجام شد. یافته ها: بیشترین میزان ترکیبات فنولیک، مربوط به عناب قائن (۳/۴±۱۳۱۷ میلیگرم اسیدگالیک در هر گرم عصاره خشک) بود. نتایج حاصل از روش FRAP برای تعیین قدرت آنتیاکسیدانی عصارههای آبی میوه عناب نشان داد که عناب قائن، بیشترین خاصیت آنتیاکسیدانی را داشت (۵/۶۵±۱/۱۳۹۰ میکرومول بر لیتر). در روش DPPH که توانایی مهار یا خنثی‎سازی این رادیکال توسط عصارههای مورد نظر ارزیابی شد، عناب آریش یشترین توانایی (۲/۴۸ %) را نشان داد. بررسی نتایج رقتهای مختلف گونههای عناب (mg/ml ۵-۲۵/۰) بر همولیز گلبولهای قرمز القاشده توسط ترکیب آزوبیس ۲,۲'-azobis (۲-amidinopropane) dihydrochloride (AAPH) نشان داد که در یک روند وابسته به دوز در محدوده غلظتی معین، با افزایش غلظت عصاره آبی میوه عناب، میزان همولیز در گلبولهای قرمز کاهش یافت، اما بین گونههای مختلف عناب از نظر آماری، تفاوت معنیداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: میوه عناب با سطح ترکیبات فنولیک و قدرت آنتی اکسیدانی بالا و با توانایی مهار همولیز گلبولهای قرمز، میتواند نقش مهمی در تقویت سیستم های آنتی اکسیدانی داشته باشد.

Jujube, Phenolic contents, Total antioxidant capacity, DPPH radical, AAPH radical., عناب, ترکیبات فنولیک, ظرفیت تام آنتی اکسیدانی, رادیکال DPPH, رادیکال AAPH