جواد اسماعیل زاده - Research Committee, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran.
علی محمدپور - Department of Nursing, Faculty of Nursing & Midwifery, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran.
موسی سجادی - Department of Nursing, Faculty of Nursing & Midwifery, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran.

زمینه و هدف: کنترل مناسب قند خون به عنوان یکی از مهم ترین رفتارهای خودمراقبتی، موجب پیشگیری از ایجاد و پیشرفت عوارض بیماری دیابت می شود. با توجه به عدم رعایت رفتار خودمراقبتی در بیماران دیابتی و نیز نقش موثر پرستاران، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی مراقبت پیگیر بر خودپایشی قند خون بیماران دیابتی نوع ۲ انجام گرفت. روش تحقیق: پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی است که با شرکت ۸۶ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ مراجعه کننده به کلینیک دیابت آریان تربت حیدریه، در سال ۱۳۹۴ انجام شد. شرکت کنندگان به روش تخصیص تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. مداخلات آموزشی در قالب الگوی مراقبت پیگیر که دارای چهار گام اساسی آشناسازی، حساس سازی، کنترل و ارزشیابی می باشد، برای گروه مداخله در طول ۳ ماه و طی ۶ جلسه اجرا شد. پرسشنامه قبل از انجام مداخله و دو هفته پس از آخرین جلسه آموزش تکمیل گردید و میانگین امتیاز خودپایشی قند خون در دو گروه مورد بررسی قرار گرفت. داده ها پس از ورود به نرم افزار SPSS (ویرایش ۱۶)، با استفاده از آمار توصیفی شرح و توصیف گردید و با کمک آزمون های آماری Independent t-test، Paired t-test و Chi-Square تجزیه و تحلیل شد. سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. یافته ها: از مجموع شرکت کنندگان در مطالعه، ۳/۵۹ درصد زن و بقیه مرد بودند و میانگین سنی آنها ۴/۸± ۶/۴۸ سال بود. نتایج تفاوت معنی داری را بین دو گروه مداخله و کنترل از نظر چگونگی خودپایشی قند خون قبل و بعد از مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی مراقبت پیگیر نشان داد (۰۰۱/۰P<)؛ به طوری که میانگین و انحراف معیار امتیاز خودپایشی قند خون در گروه مداخله قبل از اجرای مداخله ۰۲/۳±۵۱/۱۱ و میانگین و انحراف معیار امتیاز گروه کنترل ۹۶/۲±۱۳/۱۲ بود و این مقادیر بعد از انجام مداخله به ترتیب: به ۹۳/۳±۱۳/۱۸ و ۷۴/۳±۲۵/۱۳رسید. نتیجه گیری: مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی مراقبت پیگیر، بر رفتارهای مراقبت از خود بیماران دیابتی و به ویژه خودپایشی قند خون آنان می تواند موثر باشد؛ بنابراین کاربرد آن پیشنهاد می گردد.

: Diabetes Mellitus, Self-Care, Self-monitoring of blood glucose, Educational intervention, Continuous care model., دیابت, خودمراقبتی, خودپایشی قند خون, مداخله آموزشی, الگوی مراقبت پیگیر