حسین کمانی - Health Promotion Research Center, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran
آیت حسین پناهی - Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical sciences, Birjand, Iran.
الهام نورابادی - Department of Environmental Health, Faculty of Health, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran
غلامرضا آبی - Department of Environmental Health, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran.

زمینه و هدف: صنایع لبنیاتی به علت درصد بسیار زیاد مواد آلی موجود در فاضلاب تولیدی، یکی از آلوده کننده ترین صنایع محسوب می شود. اخیرا فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته از جمله اولتراسونیک-پرسولفات با تولید رادیکال های آزاد ازجمله رادیکال سولفات و هیدروکسیل، از روش های با کارآیی مناسب در تصفیه پساب ها هستند. هدف از این مطالعه، بررسی کارآیی فرآیند اولتراسونیک-پرسولفات در تصفیه فاضلاب لبنی سنتتیک بود. روش تحقیق: مطالعه حاضر، یک مطالعه تجربی- آزمایشگاهی بود. در این مطالعه از شیر خشک برای ساخت فاضلاب لبنی مصنوعی استفاده شد و اثر متغیرهای pH (۳، ۵، ۷، ۹، ۱۱)، غلظت پرسولفات (۵۰، ۱۰۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۷۵۰ میلی گرم بر لیتر)، زمان تماس (۱۰، ۳۰، ۴۵، ۶۰، ۹۰ دقیقه) و شدت امواج اولتراسوند (۳۵، ۳۷، ۱۳۰ کیلوهرتز) بر کارآیی فرآیند بررسی شد. میزان کارآیی فرآیند نیز با سنجش میزان اکسیژن مورد نیاز شیمیایی باقی مانده به وسیله روش طیف سنجی نوری توسط دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج ۶۰۰ نانومتر اندازه گیری گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که با کاهش مقدار pH، افزایش غلظت پراکسید هیدروژن تا یک حد بهینه و افزایش زمان تماس و شدت امواج اولتراسوند، راندمان افزایش یافت. همچنین این فرآیند در pH برابر ۳، غلظت پرسولفات ۵۰۰ میلی گرم بر لیتر، شدت امواج اولتراسوند ۱۳۰ کیلوهرتز و زمان تماس ۶۰ دقیقه، بیشترین راندمان حذف COD را داشت که مقدار این راندمان برای فاضلاب لبنی سنتتیک و فاضلاب لبنی واقعی به ترتیب برابر ۷۴/۵۳ و ۶۱/۱ درصد بود. نتیجه گیری: فرآیند پرسولفات فعال شده با امواج صوتی می تواند یک روش مناسب و با کارآیی به نسبت بالا در حذف مواد آلی از فاضلاب صنایع لبنی باشد.

Advanced Oxidation Process, Ultrasonic-Persulfate, Dairy Wastewater, Organic Matter, فرآیند اکسیداسیون پیشرفته, اولتراسونیک-پرسولفات, فاضلاب لبنی, مواد آلی