عباسعلی زراعتی - Assistant Professor of Nephrology, Division of Nephrology, Department of Internal Medicine, Imam Reza Hospital , Mashhad, Iran.
مسیح نقیبی - مشهد، بیمارستان امام رضا (ع)، بخش نفرولوژی
عاطفه امینیان
فرزانه شریفی پور - مشهد، بیمارستان امام رضا (ع)، بخش نفرولوژی
رضا حکمت - مشهد، بیمارستان قائم (عج)، بخش نفرولوژی
سید سیف اله بلادی موسوی - Jundishapur University of Medical Sciences

زمینه و هدف: به نظر میرسد در بیماران دیالیزی، منیزیم سرم، از مسیری مشابه با کلسیم، نقش مهمی در تنظیم ترشح هورمون پاراتورمون ( (iPTHدارد. با توجه به نتایج متفاوت مطالعات گذشته، در این مطالعه ارتباط بین منیزیم و iPTH سرم در بیماران دیالیز صفاقی بررسی شده است. روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی که بر روی ۴۶ بیمار دیالیز صفاقی )۱۷ مرد و ۲۹ زن) انجام شد، بیماران با سابقه دیالیز از سه ماه قبل، دارای حداقل سن ۱۵ سال و وضعیت پایدار در دو ماه گذشته وارد مطالعه و بیماران با عفونت فعال و سابقه بستری در بیمارستان در دو ماه گذشته از مطالعه حذف شدند. سطوح کلسیم، فسفر، منیزیم، آلکالن فسفاتاز و آلبومین با روش استاندارد و سطح iPTH با استفاده از RIA اندازهگیری شدند. تحلیل آماری با آزمونهای T-TEST، ANOVA و ضریب همبستگی پیرسون و با استفاده از نرمافزارSPSS (ویرایش ۱۵) انجام شد. یافته ها: به تفکیک جنس، بین میانگین سطوح سرمی منیزیم، کلسیم، آلبومین، آلکالن فسفاتاز و iPTH در گروه بیماران تفاوت معنیداری مشاهده نشد ولی سطوح سرمی فسفر در جنس مونث (۱۶/۱±۴۲/۵) به طور معنیداری نسبت به جنس مذکر (۸۳/۰±۴۹/۴) بالاتر بود. آزمون همبستگی پیرسون یک ارتباط ضعیف و معکوسی را بین سطح سرمی منیزیم با iPTH نشان داد که به لحاظ آماری معنیدار نبود r=-۰.۱۱۱)) (۴۶۷/۰=(P ، ولی در بیماران با سطوح سرمی iPTH بالاتر از ۳۰۰ پیکوگرم در میلیلیتر یک ارتباط معنیدار و معکوسی بین سطوح سرمی منیزیم با iPTH مشاهده شد (۳۸۵/۰ (r=-(۰۳۶/۰=P). در بیماران با سطوح سرمی iPTH پایینتر از ۳۰۰ پیکوگرم در میلیلیتر، ارتباط معنیداری بین سطوح سرمی منیزیم با iPTH مشاهده نشد. نتیجه گیری: در بیماران دیالیز صفاقی، فقط با سطوح سرمی iPTH بالاتر از ۳۰۰ پیکوگرم در میلیلیتر ارتباط معنیدار و معکوسی بین سطوح سرمی منیزیم با iPTH وجود دارد که میتواند نقش احتمالی سطوح پایین منیزیم در بیماریزایی هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه را نشان دهد.

peritoneal dialysis, magnesium, iPTH., دیالیز صفاقی, منیزیم, هورمون پاراتورمون.