محمودرضا توکلی - instructor, department of radiology, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
فاطمه زکیه توحیدی - instructor, department of radiology, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran;
غلامرضا شریف زاده - member of The Research Center of Effective Social Factors on Health, Health Department, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
سعید قاسمی - faculty of Paramedicine, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran

زمینه و هدف: با وجود فواید پرتونگاری، پرسنل شاغل در این بخش ها بایستی احتیاط و رعایت لازم در به حداقل رساندن تابش های غیر ضروری به بیمار و خود را داشته باشند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد تکنیکی و حفاظتی پرتونگاران و میزان آگاهی آنان تدوین شده است. روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، کلیه پرتوکاران شاغل در بخش های پرتوشناسی بیمارستان های امام رضا و ولیعصر بیرجند (۲۶ نفر) داشتند. با استفاده از چک لیست محقق ساخته ای که روایی و پایایی آن تایید شده بود، ۱۷ عملکرد تکنیکی و ۱۲ عملکرد حفاظتی پرسنل در سه نوبت کاری مشاهده و ثبت گردید. برای سنجش میزان آگاهی از اصول حفاظتی و تکنیکی کارکنان، پرسشنامه ای ۱۲ سوالی در دو حیطه تدوین و توسط پرسنل تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (ویرایش ۱۵) و با کمک آزمون کای اسکوئر، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره عملکرد در حیطه تکنیکی ۶۰/۱±۱۵ و میانگین نمره عملکردی در حیطه حفاظتی ۱/۱±۹/۱۰ بود که در حد متوسط بود. ۵/۴۶ درصد افراد، به سوالات اصول حفاظت و ۲/۳۷ درصد به سوالات اصول تکنیکی به طور صحیح پاسخ دادند. مقایسه میانگین نمره عملکرد تکنیکی و حفاظتی بر اساس شیفت کاری، سطح تحصیلات، جنسیت و وضعیت استخدام، تفاوت معنی داری نشان نداد (۰۵/۰P>). نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که میزان آگاهی کارکنان درباره اصول تکنیکی و حفاظتی بسیار پایین می باشد؛ بنابراین علاوه بر توجه به آموزش های دوران تحصیل، آموزش های حین خدمت نیز ضروری به نظر می رسد.

ALARA, Image quality, Ionization rays, Protection against rays, Radiographic procedures, پرتونگار؛ حفاظت در برابر پرتو؛ تکنیک های پرتونگاری