میثم فروزنده - Biology Research Center, Department of physiology, Zanjan-Branch, Islamic Azad University of Zanjan, Zanjan, Iran
محمدرضا بیگدلی - Shahid Beheshti University, Faculty of Biological Science, Assistant Professor of Physiology, Tehran, Iran.
مهدی رهنما - of Physiology, Biology research center, Department of physiology, Zanjan-Branch, Islamic Azad University of Zanjan, Zanjan, Iran

زمینه و هدف: سکته مغزی یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر و ناتوانی در جهان است. به دنبال سکته مغزی، تولید رادیکال های آزاد که مهمترین نقش را در شکستن سد خونی-مغزی و ایجاد ادم بر عهده دارند، افزایش می یابد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر عصاره هیدروالکلی گیاه مرزنجوش بر میزان ادم مغزی و نقص های نورولوژیک در مدل سکته مغزی رت بود. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، ۳۵سر رت نر نژاد ویستار به صورت تصادفی به ۵ گروه مساوی تقسیم شدند. دو گروه به عنوان گروه های کنترل و شم در نظر گرفته شد. سه گروه دیگر، عصاره هیدروالکلی گیاه مرزنجوش را به ترتیب با دوزهای: ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم، به صورت خوراکی به روش گاواژ و به مدت ۳۰روز دریافت کردند. ۲ ساعت بعد از آخرین گاواژ، تمام گروه ها بجز گروه شم به مدت ۶۰ دقیقه تحت جراحی شریان میانی مغزی قرار گرفتند و میزان ادم مغزی و نقص های نورولوژیکی در آنها به روش مشاهده رفتاری بررسی شد. آنالیز ادم مغزی (درصد آب مغزی) با استفاده از آزمون آماری One-Way ANOVA به روش LSD و آنالیز نقص های نورولوژیک توسط آزمون Mann-Whitney U انجام شد. ۰۵/۰p< به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. یافته ها: درصد آب مغزی در هر سه گروه دریافت کننده دوزهای ۵۰ (۴۷/۰±۴۹/۸۲)، ۷۵ (۶۳/۰±۸۹/۸۰) و ۱۰۰ (۶۶/۰±۸۲/۸۰) میلی گرم بر کیلوگرم عصاره گیاه مرزنجوش نسبت به گروه کنترل (۶۷/۰±۴۶/۸۴) کاهش معنی داری نشان داد (۰۵/۰P<). همچنین عصاره این گیاه سبب کاهش نقص های نورولوژیک در دوزهای ۷۵ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه کنترل گردید (۰۵/۰p<)؛ اما دوز ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم عصاره، تاثیری بر امتیاز نقص های نورولوژیک نداشت. نتیجه گیری: داده های حاصل از این مطالعه نشان داد که گیاه مرزنجوش با کاهش ادم مغزی و امتیاز نقص های نورولوژیک، می تواند اثر حفاظتی در مدل سکته مغزی اعمال کند.

Origanum vulgare, Stroke, Brain Edema, Neurologic Deficits, Antioxidants., مرزنجوش؛ سکته مغزی؛ ادم مغزی, نقص های نورولوژیک؛ آنتی اکسیدان