مجید زارع بیدکی - Birjand Hepatitis Research Center, Assistant professor in Medical Microbiology, Faculty of Paramedical, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
مهدی بلالی مود - of Clinical Toxicology, Medical Toxicology Research Center, Medical Faculty, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

بیوتروریسم، به هر گونه اقدام وحشت زا و آسیب رسان گفته میشود که با استفاده از آزادسازی یا انتشار عمدی عوامل بیولوژیک شدیدا بیماریزا شامل انواعی از میکروارگانیسمها و یا سموم بیولوژیک، انجام پذیرد. با تهدیدات فزاینده تروریسم، لازم است که خطر مواجه با انواع میکروارگانیسمها به عنوان یک ابزار قدرتمند تهاجم و تهدید، جدی گرفته شود. این مقاله، به توضیح مفهوم جنگ افزارهای بیولوژیک و روند توسعه تاریخی آن، با تاکید بر تلاشها برای کنترل تکثیر این نوع تسلیحات در طول زمان می پردازد. اثرات بالقوه بیماریهای مسری بر روی مردم و نیروهای نظامی، از ۶۰۰ سال قبل از میلاد شناخته شده بود. استفاده از قربانیان طاعون به عنوان سلاح در جنگهای قرون وسطی و توسعه آبله بر ضد بومیان در آغاز کشف قاره آمریکا، توسعه جنگ افزارهای بیولوژیکی در جریان جنگ جهانی اول، دوم و دوران جنگ سرد و حتی در آغاز هزاره سوم، همگی نشان از اهمیت استراتژیک قدرت بازدارندگی میکروارگانیسمهای بیماری زا برای برتری جویی بعضی دولتها و فرقهها داشته و دارد. تلاشهای تاریخی در استفاده از بیماریهای عفونی به عنوان جنگ افزار بیولوژیکی، نشان میدهد که تمایز بین رخ داد طبیعی اپیدمی یک بیماری عفونی و وقوع آن در نتیجه یک حمله بیولوژیکی عمدی، بسیار مشکل است. همین ویژگی، به کارگیری آن را برای اهداف برتری جویی میسر ساخته است. توافقات بین المللی برای کنترل توسعه جنگ افزارهای بیولوژیک همچون پروتوکل ۱۹۲۵ ژنو و کنوانسیون منع توسعه، تولید و ذخیره سازی تسلیحات باکتریولوژیک و توکسینی نیز نتوانسته است به کنترل توسعه و به کارگیری جنگ افزارهای بیولوژیک منجر گردد. مقاله حاضر از نوع مروری سنتی است و هدف از آن، افزایش آگاهی مردم به ویژه دست اندرکاران امور پزشکی و مسوولین کشور می باشد.

Bioterrorism, Biological weapons, Historical review, بیوتروریسم؛ جنگ افزارهای بیولوژیک؛ مرور تاریخی