میترا مودی - Social Determinants of Health Research Center, department of Public Health, faculty of Health, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
غلامرضا شریف زاده - Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
فاطمه رخشانی زابل - Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran

زمینه و هدف: فعالیت فیزیکی به عنوان یک رفتار بهداشتی موثر، نه تنها از بسیاری از مشکلات بهداشتی پیشگیری می کند، بلکه می تواند سبک زندگی سالم را نیز ارتقا دهد. یکی از الگوهایی که به تبیین رفتار فعالیت فیزیکی می پردازد، الگوی فرانظری می باشد. مطالعه حاضر، با هدف بررسی عوامل موثر بر رفتار فعالیت فیزیکی بر اساس الگوی فرانظری در کارکنان دانشگاه های بیرجند انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی، تعداد ۲۰۰نفر از کارکنان حوزه معاونت آموزشی و تحقیقات دانشگاه های بیرجند، به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و سازه های مدل فرانظری بود که به روش خودگزارش دهی تکمیل گردید. روایی پرسشنامه ها، از طریق بررسی روایی صوری و محتوایی توسط اساتید و پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و تعیین ضریب همبستگی به روش آزمون-بازآزمون تایید شد. داده های گردآوری شده، وارد نرم افزار SPSS (ویرایش ۱۶) شد و توسط آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه، کروسکال والیس و تست تعقیبی توکی، در سطح معنی داری ۰۵/۰>α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان ۹/۸±۹/۳۶ بود. از ۲۰۰ شرکت کننده، ۹۰ نفر (۴۵%) مرد بودند. ۱۴% از شرکت کنندگان در مرحله پیش تفکر، ۲۸% در مرحله تفکر، ۲۹% در مرحله آمادگی، ۸/۷% در مرحله عمل و ۲/۲۱% در مرحله نگهداری رفتار فعالیت فیزیکی قرار داشتند. نتایج آزمون آنالیز واریانس، اختلاف آماری معنی داری را بین مراحل تغییر رفتار فعالیت فیزیکی با منافع درک شده، توازن در تصمیم گیری، فرآیندهای تغییر و خودکارآمدی نشان داد (۰۰۱/۰>P). نتیجه گیری: اغلب کارکنان مورد بررسی، زندگی بی تحرکی داشتند که نشان می دهد، مداخلات برنامه ریزی شده برای ارتقای فعالیت فیزیکی کارکنان مورد نیاز می باشد. در این زمینه، استفاده از مداخلات مبتنی بر مدل فرانظری می تواند کمک کننده باشد.

Transtheoretical model, Stage of change, Physical activity, Staff, مدل فرانظری؛ مراحل تغییر؛ فعالیت فیزیکی؛ کارکنان