معصومه وکیلی ازغندی - Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
محمدرضا نصیری - Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
علی شمسا - Department of Urology, Faculty of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
محسن جلالی - Department of Urology, Faculty of Medicine, Montaseriye Infertility Center, Mashhad, Iran
محمد مهدی شریعتی - Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

زمینه و هدف: نواحی حاوی فاکتورهای آزوسپرمی (AZF) واقع در بازوی بلند کروموزوم Y، دارای ژن هایی است که نقش و عملکرد خاص آنها در اسپرماتوژنز و باروری به طور کامل مشخص نشده است؛ از این رو، شناخت ارتباط بین ریزحذف های نواحی AZF با باروری مردان؛ تشخیص، درمان و مشاوره ژنتیک را مقدور می سازد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ریزحذف های کروموزوم Y در بیماران مبتلا به ناباروری اولیگواسپرمی و آزواسپرمی غیرانسدادی و شناسایی STS (ناحیه توالی اتصالی) نشانگرهای مناسب مرتبط با آنان بود. روش تحقیق: این مطالعه، بر روی ۴۵مرد نابارور مبتلا به آزواسپرمی و الیگواسپرمی با دلایل غیر انسدادی و دارای کاریوتایپ نرمال که به مرکز ناباروری منتصریه مشهد مراجعه کرده بودند، انجام شد. غربالگری مولکولی با استفاده از تکنیک Multiplex PCR و پرایمرهای STS، طبق راهنمای EAA/EMQN (آکادمی اندرولوژی/ شبکه کیفیت ژنتیک مولکولی اروپا) برای شناسایی ریزحذف ها در نواحی سه گانهAZF کروموزوم Y انجام شد. یافته ها: از بین ۴۵مرد نابارور، ۳بیمار دارای ریزحذف های کروموزوم Y در ناحیه AZFa بودند. از این ۳نفر، ۲بیمار (۷/۷درصد) در ناحیه AZFc و یک بیمار (۷/۵ درصد) در ناحیه AZFa دارای ریزحذف بودند. نتایج نشان داد، ریزحذف های نواحی AZF نقش زیادی بر بروز آزواسپرمی و الیگواسپرمی در مردان نابارور دارد. نتیجه گیری: بررسی ریزحذف های کروموزومY به عنوان یک آزمایش مولکولی با اهمیت برای کسب اطلاعات ژنتیکی قابل اعتماد در مردان مبتلا به ناباروری، قبل از استفاده از تکنیک های کمک باروری توصیه می شود؛ این امر به کاهش هزینه ها و اثربخشی درمان کمک خواهد نمود.

Azoospermia, Oligospermia, Microdeletion, Infertility, AZF., آزواسپرمی, اولیگواسپرمی, ریزحذف, ناباروری, AZF