ملاحظاتی درباره تولید، گاهنگاری، ساختارشناسی و منشایابی اشیای کلریتی تمدن جیرفت با استفاده روش طیف سنج جرمی شتاب دهنده، پتروگرافی و پراش پرتو ایکس
عنوان مقاله: ملاحظاتی درباره تولید، گاهنگاری، ساختارشناسی و منشایابی اشیای کلریتی تمدن جیرفت با استفاده روش طیف سنج جرمی شتاب دهنده، پتروگرافی و پراش پرتو ایکس
شناسه ملی مقاله: JR_JRA-9-1_007
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_JRA-9-1_007
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
مژگان شفیعی - university of Tehran
حسن فاضلی نشلی - university of Tehran
نصیر اسکندری - university of Tehran
ماسیمو ویداله - university of Padova
خلاصه مقاله:
مژگان شفیعی - university of Tehran
حسن فاضلی نشلی - university of Tehran
نصیر اسکندری - university of Tehran
ماسیمو ویداله - university of Padova
جنوب شرق ایران در عصر مفرغ قدیم از اهمیت بسیاری برخوردار است چرا که این منطقه شاهد ظهور مراکز شهری نخستین است؛ از آن مراکز میتوان به کنارصندل (جیرفت) ، شهداد (دشت لوت) و شهرسوخته (سیستان) اشاره کرد. تخصص پذیری از شاخصهای اصلی جوامع شهرنشین است. ساخت و تولید اشیای سنگی از جنسهای مختلف نظیر کلریت، مرمر، تراورتن و لاجورد یکی از شاخصههای برجسته تمدنهای جنوب شرق در عصر مفرغ است. اشیای سنگ کلریت تمدن جیرفت شاخصترین یافته باستان شناسی در حوزه فرهنگی هلیل به شمار میرود. تاکنون پژوهشهای متعددی بر روی شمایل نگاری این ظروف و چرخه تولید و توزیع آنها انجام شده است. همچنین چند پژوهش میان رشتهای درباره منشایابی و ساختارشناسی برخی از این اشیای سنگی انجام شده است. این مقاله بر اساس مطالعات میان رشتهای به گاهنگاری اشیای کلریتی و همچنین ساختارشناسی و منشایابی آنها در جنوب کرمان میپردازد. در این پژوهش نمونههای کلریتی از دو کارگاه تولیدی در دشت جیرفت_کنارصندل و ورامین_ با استفاده از روش پتروگرافی مقطع نازک و XRD مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج اولیه نشانگر وجود حداقل دو گروه معدنی بود که نشان میدهد هر کارگاهی احتمالا در دوران مختلف از معادن سنگ کلریتی مختلفی استفاده میکردند. نتایج همچنین نشان میدهد که محوطه کنارصندل جنوبی در طی چندین قرن نقش مهمی در تولید سه گونهی مختلف ظروف سنگی (ظروف استوانهای با نقوش هندسی، ظروف زنگولهای ساده و ظروف سری جدید حکاکی شده) داشته است. بعلاوه، بر اساس دو نمونه آزمایش سالیابی مطلق با استفاده از روش AMS در ارتباط با سنگ های کلریتی حاصل پژوهشهای اخیر در جیرفت مشخص گردید که بر خلاف تصور رایج درباره گاهنگاری این اشیا، که آنها را به نیمه دوم هزاره سوم پ.م (۲۵۰۰-۲۰۰۰ پ.م) نسبت میدهند؛ اشیای کلریتی تمدن جیرفت دست کم در یک بازه هزاره ساله از اوایل هزاره سوم تا اوایل هزاره دوم پ.م تولید میشدهاند.
کلمات کلیدی: Chlorite, Jiroft, Petrography, XRD, AMS, سنگ کلریت, جیرفت, پتروگرافی, XRD, سالیابی مطلق
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1783856/