بهنام حاجی وندی - هیات علمی گروه گرافیک، دانشکده هنر، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

بیان مسئله: نقوش قالی به مانند سایر نقوش سرشار از رمز و راز و پیچیدگی ساختاری و معانی نمادین است. برخی از این نقوش در طول زمان تغییرکرده و برخی از آن ها در بستر اقلیم، فرهنگ یا جوامع با فرهنگ خاص در طول تاریخ دوام آورده و ماندگارشده و هم اکنون هم به خاستگاه خود متصلند با توجه به آنچه گفته شد، علل ماندگاری و استمرار این نقوش در طول دوره های تاریخی در بستر و زمینه ها سوالی است که با مطالعه موردی قالی های عشایری منطقه بهرام گور نیریز و قشقایی استان فارس به آن پاسخ داده می شود.هدف:  شناخت دلایل استمرار نقوش قالی های عشایری در دوره های مختلف تاریخی هدف این پژوهش است.روش پژوهش: رویکرد این پژوهش کیفی است که با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و میدانی و همچنین شواهد بصری به شیوه تحلیلی تاریخی، یافته های آن ارائه می شود.یافته­ ها: یکی از عوامل موثر در تغییر و تحولات هنری تغییرات اجتماعی و سبک زندگی است. با وجود مستقل بودن جامعه عشایری از جوامع شهری در طی قرون متمادی، احتیاج جامعه شهری به قالی های عشایری باعث دخل و تصرف گاه به گاه در نقش پردازی برخی از قالی های عشایری در طول تاریخ شده و علت دیگر تغییرات در نقوش تبادلات و ارتباطات یا برخوردهای فرهنگی بوده است. اما ثبات امکانات مادی و عدم تغییر نحوه زندگی جامعه عشایری در طی قرن های متمادی موجب شده تا برخی از نقوش قالی جامعه عشایری در طول دوره های تاریخی، با ثبات متداوم تر باشد.

قالی ذهنی باف, نقشمایه, جامعه عشایری, جامعه شهری, هنر عوام, هنرخواص