شهاب الدین سیاه پشت - دکتری مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

پیاده راه ها، مکانهایی برای حضور و مشارکت شهروندان در زندگی جمعیشان هستند. شهرها در گذشته از قابلیت پیاده مداری بالایی برخوردار بودند اما به دنبال انقلاب صنعتی و سلطه اتومبیل در شهرها این موضوع به فراموشی سپرده شد. از آنجا که مهمترین کارکرد پیاده راهها تعاملات اجتماعی، توسعه پایدار شهری، ایجاد حوزه های امن با کاربری های مختلط است از این رو نیاز به برنامه ای هدفمند برای توسعه این گونه فضاها در شهرهای امروزی وجود دارد. توسعه بی رویه کالبد شهری،افزایش وسایل نقلیه و زوال محیط زیست،اثراتی زیانبار را بر ساختار شهر و در نتیجه سلامت جسمی و روانی شهروندان وارد کرده است.ورود خودرو به عرصه های حمل ونقل شهری،باعث نوعی تغییر در جایگاه عابر پیاده در خیابان شدن فضاهای شهری گشته و تغییرات کالبدی و ساختاری بسیاری را نیز پدید آورده است.از دیدگاه شهر سازی،طراحی شهرهای مدرن مبتنی بر اولویت خودرو است،در حالی که این نوع شهرسازی با از بین بردن پویایی زندگی و روابط گرم گذشته بین افراد جامعه،کیفیت زندگی را کم کرده است و جدایی افراد از مراکز تجمع های عمومی نیز باعث کم شدن تعاملات اجتماعی شده است.این در حالی است که پیاده روی در پیاده رو باعث ایجاد بسیاری از تعاملات مثبت بین شهرنشینان می شود. از دیرباز حرکت پیاده طبیعی ترین، قدیمی ترین و ضروری ترین شکل جابجایی انسان در محیط بوده و امروزه نیز بخش عمده ای از سفرهای درون شهری به صورت پیاده صورت گرفته و از جایگاه برجسته ای در سامانه حمل و نقل درون شهری برخوردار می باشد. در واقع پیاده روی همچنان مهم ترین ابزار برای دیدن، دیده شدن، بستری برای مشاهده فعالیت های جاری و روزمره و تعاملات اجتماعی در سطح شهر، کشف ارزش ها و جاذبه های نهفته در فضاهای شهری و در نتیجه القاء حس سرزندگی و مطلوبیت در بین شهروندان محسوب می گردد. در طول سه دهه اخیر، در نتیجه افزایش مشکلات و مسائل شهری مانند آلودگی های محیطی، مسائل ترافیکی و تردد سواره، کاهش ایمنی پیاده در برابر سواره، تهدید هویتی و کالبدی مراکز و بافت های کهن و با ارزش تاریخی، افول ارزش های کیفی و بصری فضاهای شهری و کاهش سطح تعاملات اجتماعی، واکنش گسترده ای علیه سلطه حرکت اتوموبیل و کاهش حرکت پیاده در سطح جهان به وجود آمد.

فضای شهر، حرکت پیاده، موانع، پیاده مداری، آسیب شناسی