حمیدرضا شتابی - Associate Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
میترا جبل عاملی - Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
ریحانک طلاکوب - Associate Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
امیر منصوری - Medical Student, Student Research Committee, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

سابقه و هدف: شایع ترین روش بیهوشی در سزارین انتخابی، بیهوشی نخاعی است. از عوارض تاخیری پس از بیهوشی نخاعی، سردرد به دنبال پانکچر دورا می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تزریق وریدی ترکیب آتروپین و نئوستیگمین در پیشگیری از سردرد پس از بیهوشی نخاعی بود. مواد و روش ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی دوسوکور شاهددار تصادفی شده روی ۶۲ زن باردار کاندید سزارین الکتیو با بیهوشی نخاعی در بیمارستان شهیدبهشتی اصفهان انجام شد. بیماران به صورت تصادفی با Random allocation software در دو گروه مساوی تقسیم شدند. بعد از کلامپ بند ناف،  در گروه اول ترکیب mg ۵/۰ نئوستیگمین و mg ۵/۰ آتروپین (که با نرمال سالین به حجم ۱۰ ml رسانده شد) و در گروه دوم ml۱۰ نرمال سالین، تزریق وریدی شد. سپس بروز و شدت سردرد در ۴۸ ساعت اول وتا یک هفته بعد از عمل در دو گروه تعیین و مقایسه شد. یافته ها: طی این مطالعه، ۱بیمار از گروه آتروپین نئوستیگمن(A-N) و ۵ بیمار از گروه نرمال سالین(S) دچار سردرد بعد از عمل شدند(۲/۳ در مقابل ۱/۱۶درصد) که می تواند از نظر بالینی مهم باشد(۱۹۵/۰=P). فراوانی بروز سردرد در ریکاوری در۲ بیمار(۱ نفر از هر گروه) و دربخش ۴ نفرازگروه(S) بود(۱۱/۰=P). میانگین شدت سردرد در تنها بیمار گروه (A-N) ۵ و در بیماران گروه(S) (۴۵/۰±۲/۴) بود(۱۸/۰=P). فاصله زمانی بین پانکچر دورا تا اولین بروز سردرد در بیمار گروه (A-N) یک ساعت و در بیماران گروه (S) (۱/۱۱±۸/۲۰) ساعت بود(۱۸/۰=P). استنتاج: استفاده ازتک دوز ترکیب نئوستیگیمن و آتروپین(هرکدام ۵/۰ میلی گرم) با کاهش بروز سردرد و شدت آن بعد از پانکچر دورا همراه است، که می تواند از نظر بالینی مهم باشد. شماره ثبت کارآزمایی بالینی : ۱N۲۰۲۱۰۳۲۴۰۵۰۷۶۲IRCT

spinal anesthesia, Cesarean section, headache, neostigmine, atropine, بیهوشی نخاعی, سزارین, سردرد, نئوستیگمین, آتروپین