ابراهیم نصیری - Assistant Professor, Department of Anesthesiology and Operating Room, Traditional and Complementary Medicine Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Mazandaran, Iran
علیرضا گنجی پور - MSc Student in Operating Room, Student Research Committee, Faculty of Paramedical Sciences, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
رضا نصیری - Ggeneral Practitioner, Amol ۱۷ Shahrivar Hospital, Mazandaran University of Medical Sciences, Amol, Iran
سید احمد بطحائی - Assistant Professor, Department of Operating Room, School of Paramedical Sciences, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran

سابقه و هدف: ابتلا به ویروس کرونا علایم متفاوت و آزار دهنده ای را در مبتلایان ایجاد می کند. مزاج در طب سنتی ایران ویژگی اختصاصی هر انسان و قابل تدبیر است. هدف این مطالعه تعیین ارتباط مزاج با فراوانی علایم بیماران کووید-۱۹ بود. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی، تمامی علایم بالینی تجربه شده در بیماران کووید-۱۹ که در دوره نقاهت تحت مراقبت بودند مثل تب، سرفه، لرز و غیره، به روش مصاحبه ثبت شد. برای تعیین مزاج فعلی مفرد فاعله و منفعله از پرسشنامه سلمان نژاد استفاده شد. شدت علامت بر حسب تعداد آن ها به ضعیف، متوسط و شدید تعیین شد. رابطه مزاج با علایم و همبستگی آن ها با آزمون های کای دو و ضریب همبستگی پیرسون نشان داده شد. یافته ها: ۱۶۸ بیمار، با میانگین سنی ۱۳/۳± ۴۸ سال، حداقل ۴ و حداکثر ۳۰ روز در نقاهتگاه مراقبت شدند. ۷۳/۲ درصد بیماران تب، تنگی نفس و سرفه داشتند. ۴۷/۶ درصد مزاج سرد، ۲۶/۲ درصد گرم و یا معتدل داشتند. فراوانی علایم شدید در سردمزاجان بیش تر از معتدل و گرم مزاجان بود ولی معنی دار نبود(۰/۲۰۴=P). اختلاف دردهای عضلانی در افراد سردمزاج بیش تر و با گرم و معتدل قابل ملاحظه بود (۰/۰۰۶ P=). ضریب همبستگی تری و خشکی با شدت علایم برابر ۰/۰۴۶> P و ۰/۵۵۴= R بود. بین گرمی، سردی با علائم بالینی همبستگی بود (۰/۴۸۹= R و ۰/۰۵۴> P). استنتاج: بیماران کووید-۱۹، که مزاج سرد و یا تر داشتند، علایم بیش تری داشتند، لذا حمایت، مراقبت و تدابیر پیشگیری کننده طب سنتی ایرانی برای افراد با مزاج سرد یا تر در مواجهه با ویروس کرونا پیشنهاد می شود.

Mizaj, COVID-۱۹, morbidity, virus diseases, مزاج, کووید- ۱۹, موربیدیتی, علایم ویروسی