نسرین غفاری - MSc Student in Surgical Technology, Student Research Committee, Faculty of Allied Medical Sciences, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
ابراهیم نصیری - Assistant Professor, Department of Anesthesiology and Operating Room, Faculty of Allied Medical Sciences, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran. Addiction Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
هوشنگ اکبری - Assistant Professor, Department of Anesthesiology and Operating Room, Faculty of Allied Medical Sciences, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سابقه و هدف: کنترل درد یکی از مهم ترین مسائل پس از عمل جراحی محسوب می شود و پرکاربردترین داروها جهت آن مورفین است. جهت استفاده از مورفین، روش های متفاوتی وجود دارد. در این مطالعه، هدف ما مقایسه ی اثر مورفین به دو روش اینترانازال و وریدی در اعمال جراحی ارتوپدی در اندام فوقانی بود. مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، ۸۶ بیمار به صورت تصادفی در دو گروه اینترانازال (۴۳ نفر) و وریدی (۴۳ نفر) قرار گرفتند و شدت درد با استفاده از معیارهای VAS و NRS ثبت شد. همچنین تهوع، استفراغ، خارش، بی قراری، گیجی، وضعیت همودینامیک و SPO۲ بیماران در دقایق ۱۰، ۳۰، ۶۰ و ساعات ۲ و ۴ بعد از دریافت مورفین ثبت شد. داده های به دست آمده پس از جمع آوری به نرم افزار SPSS۲۲ وارد شده و برای تحلیل داده ها از تست های t-test، من ویتنی، تست دقیق فیشر و کای دو استفاده شد. یافته ها: ۱۹/۸درصد (۱۷ نفر) از افراد مورد مطالعه زن و ۸۰/۲ درصد (۶۹ نفر) مرد بودند. اطلاعات دموگرافیک بین افراد شرکت کننده تفاوت معناداری را نشان نداد (۰۵ /۰P>). میانگین درد در ۴ ساعت بعد از عمل در گروه وریدی (۲/۱۹) به طور معناداری کم تر از گروه اینترانازال (۳/۷۶) بود، همچنین در وضعیت همودینامیک، تنفس و SPO۲ در دو گروه تفاوت معنادار بود (۰۵ /۰P<). سایر متغیرها شامل تهوع و استفراغ، خارش، بی قراری و سرگیجه یکسان گزارش شدند (۰۵ /۰P>). استنتاج: نتایج این مطالعه نشان دادند که استفاده از هر دو روش اینترانازال و وریدی مورفین بعد از عمل جراحی باعث کاهش درد بیمار شده و حداقل عوارض را ایجاد می کنند، اما روش وریدی به دلیل ورود و جذب سریع تر به خون تاثیر بیش تری دارد.

morphine, pain, intranasal, intravenous, orthopedic surgery, مورفین, درد, اینترانازال, وریدی, عمل جراحی ارتوپدی