زهرا بیگ زاده - MSc in Occupational Health Engineering, Faculty of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
فریده گلبابایی - Professor, Department of Occupational Health Engineering, Faculty of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
منیره خادم - Assistant Professor, Department of Occupational Health Engineering, Faculty of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
سید جمال الدین شاه طاهری - Professor, Department of Occupational Health Engineering, Faculty of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

سابقه و هدف: گروهی از مواد شیمیایی که باعث بروز نگرانی در ارتباط با شاغلین بیمارستانی و داروسازی شده اند، داروهای سیتوتوکسیک می باشند. بنابراین استفاده از روش های حساس جهت ارزیابی مقادیر جزئی این داروها ضروری است. این مطالعه با هدف ساخت و بهینه سازی نانوالیاف قالب مولکولی جهت کاربرد به عنوان جاذب اختصاصی در ارزیابی مواجهه شغلی با داروی ۵-فلورواوراسیل انجام شد. مواد و روش ها: ذرات پلیمر قالب مولکولی (MIP) با روش پلیمریزاسیون ترسیبی، سنتز و با استفاده از الکتروریسی درون نانوالیاف، کپسوله شدند. بهینه سازی پارامترهای الکتروریسی (مقدار MIP، ولتاژ الکتروریسی، فاصله نوک سوزن از کالکتور و نرخ جریان پلیمر) با استفاده از روش سطح پاسخ و با نرم افزار Exprimental design انجام گرفت. در مجموع، ۲۲ آزمایش با توجه به طراحی آزمایش صورت گرفته انجام شد. قطر الیاف با استفاده از آنالیز عکس های میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) تعیین شد.کاربردپذیری نانوالیاف حاصل، در جذب ۵- فلورواوراسیل برای ارزیابی مواجهه شغلی با  این دارو مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه، ذرات MIP با موفقیت درون نانوالیاف پلی اتیلن ترفتالات کپسوله شدند. فرایند بهینه سازی نشان داد که نانوالیاف قالب مولکولی با قطر nm ۲۷۶/۳۸ می تواند در شرایط ۵۷ درصد وزنی MIP، ولتاژ kv ۲۵، فاصله cm ۱۳ و نرخ تزریق ml/h ۵۵/۰ به دست آید. بازدهی استخراج داروی ۵-فلورواوراسیل توسط ممبران سنتز شده ۳۴/۰±۲/۹۷ حاصل شد. استنتاج: مدل های تجربی ارائه شده در این مطالعه، می تواند جهت انجام آزمایشات بعدی، به منظور ایجاد نانوالیاف قالب مولکولی یکنواخت برای جذب اختصاصی آلاینده های مختلف جهت پایش شغلی و محیطی بکار برده شوند.

molecularly imprinted nanofibers, optimization, electrospinning, ۵-Fluorouracil, نانوالیاف قالب مولکولی, بهینه سازی, الکتروریسی, ۵-فلورواوراسیل