اعظم حدادی - Assistant Professor, Department of Endodontics, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
حسن عزیزی - Dentist, Sari, Iran
سینا حقانی فر - Associate Professor, Department of Oral and Maxillofacial Radiology, Faculty of Dentistry, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran
نرجس هوشیاری - Assistant Professor, Department of Endodontics, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سابقه و هدف: به منظور داشتن پاکسازی کامل و مناسب کانال ریشه و دستیابی به درمان ریشه موفق، نیاز به آشنایی با مورفولوژی و آناتومی کانال ریشه است. بدین منظور ما در این مطالعه به بررسی شیوع و مورفولوژی کانال C شکل در مولر دوم مندیبل پرداختیم. مواد و روش ها: این مطالعه بصورت توصیفی مقطعی در سال ۱۳۹۷ انجام شد. از آرشیو توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی یا همان (CBCT)Cone beam computed tomography مربوط به ۲۶۰ بیمارکه به مقاصد تشخیصی درمانی به یک مرکز رادیولوژی در شهر ساری مراجعه کرده بودند استفاده شد. تصاویر کانال ریشه مولر دوم مندیبل بصورت مقاطع عرضی و با فواصل ۱ میلی متر بررسی شدند، که در این مطالعه شیوع کانال C شکل و جنسیت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. دندان های دارای کانال C شکل طبق کلاس بندی fan و همکاران طبقه بندی شدند و برای تحلیل نیز از آزمون مربع کامل و آزمون نسبت استفاده شد. یافته ها: از بین ۲۶۰ مولر دوم مندیبل، ۳۰ نمونه (۵/۱۱ درصد) دارای کانال C شکل بودند. که در بین دندان های دارای کانال C شکل، کانال تایپ lC بیش ترین شیوع را داشت. در این مطالعه جنسیت، تاثیر بسزایی درشیوع کانال C شکل داشت به طوری که زنان، شیوع به مراتب بالاتری را نشان دادند. استنتاج: با توجه به اینکه فراوانی کانال C شکل در مولر دوم مندیبل در جمعیت شمال ایران نسبتا بالاست، بهتر است به اهمیت آشنایی دندانپزشکان با ویژگی های این آناتومی و ارجاع این موارد به متخصص درمان ریشه توجه کرد.

cone-beam computed tomography, C-shaped canal, mandibular second molar, توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی, آناتومی کانال C شکل, مولر دوم مندیبل