حسین بذرگری - MSc Student in Environmental Health Engineering, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
علی نقی زاده - ۲ Medical Toxicology and Drug Abuse Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran ۳ Associate Professor, Department of Environmental Health Engineering, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
حسن زرقانی - Assistant Professor, Department of Medical Physics, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran

سابقه و هدف: تابش زمینه به طور طبیعی در محیط زیست وجود دارد و باعث پرتوگیری می شود. این پرتوها می توانند موجودات زنده را تحت تاثیر قرار داده و سبب آسیب های کروموزومی، بیماری های ژنتیکی و سوماتیکی شوند. چشمه های آبگرم طبیعی یکی از منابع تابش گامای زمینه هستند. این مطالعه به منظور تعیین دز جذبی گامای محیطی و دز موثر سالانه چشمه های آبگرم استان خراسان جنوبی و مقایسه آن با استاندارد در فصل تابستان و پاییز سال ۱۳۹۷ انجام شد. مواد و روش ها: برای اندازه گیری گامای محیطی چشمه ها، از دزیمتر X۵CPLUS استفاده شد. دزیمتری برای هر چشمه در فضای باز و بسته در تابستان و پاییز صورت گرفت و نتایج تابش گامای زمینه بر حسب نانو سیورت در ساعت و دز موثر سالانه بر حسب میلی سیورت در سال محاسبه شد. تحلیل نتایج با استفاده از نرم افزار اکسل و SPSS و آزمون ANOVA با ۰۵/۰= α صورت گرفت. یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه، میانگین تابش گامای زمینه در آبگرم دیگ رستم بالاترین و آبگرم طبس پایین ترین میزان را داشت. همچنین میانگین دز موثر در تمامی آبگرم ها در فضای باز به طور معنی داری کم تر از فضای بسته بود (۰۰۱/۰>P). استنتاج: بر اساس نتایج مطالعه، میانگین تابش گامای زمینه و دز موثر سالانه در فضای باز برای همه چشمه ها در حد کم تر از میانگین جهانی است ولی در فضای بسته آبگرم طبیعی فردوس، سربیشه و درمیان، بیش تر از میانگین جهانی قرار دارند که ممکن است باعث مخاطراتی برای استفاده کنندگان از آن ها و افراد شاغل در آن جا شود.

environmental gamma, effective annual dose, hot water springs, South khorasan, گامای محیطی, دز موثر سالیانه, چشمه های آب گرم, خراسان جنوبی