شهرام رامشت - گروه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
محمد حسن میرزامحمدی - هیئت علمی دانشگاه شاهد گروه علوم تربیتی

مقدمه: هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی فلسفه تعلیم و تربیت ایران، آمریکا، فرانسه و ترکیه در جهت شناخت عمیق تر هر یک از آنها و ارائه پیشنهادهایی برای اندیشمندان حوزه تربیت در ایران است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع تحلیل اسنادی بوده که با بررسی اسناد رسمی ملی و بین المللی کشورهای مورد تطبیق انجام شده است. پس از آن با استفاده از رویکرد تطبیقی کیفی چهار مرحله ای بردی، مراحل تطبیق انجام شده است.نتایج: یافته های تحقیق حاکی از آن است که کشور ایران در میان این چهار کشور تنها کشوری است که مبانی، اصول و اهداف تربیتی خود را به صورت سندی مدون در آورده است. عنصر محوری فلسفه تعلیم و تربیت ایران، دین اسلام است و مبانی، اصول و اهداف هر کدام ذیل آن تبیین شده اند. در کشورهای آمریکا، فرانسه و ترکیه، شاهد محورهای دینی فلسفه تعلیم و تربیت نبوده و در هر کدام، دموکراسی، آزادی و سکولاریسم پایه و اساس هستند. از مهم ترین اشتراکات میان هر چهار کشور در مبانی تعلیم و تربیت، تعریف کلی تربیت و از مهم ترین افتراقات هر سه کشور محوریت عنصر دینی در کشور ایران و لیبرالیسم در سه کشور دیگر است.بحث و نتیجه گیری: ایران در زمینه نگارش مبانی نظری تعلیم و تربیت نسبت به سایر کشورها که صرفا اسنادی بر اساس قوانین اساسی آنهاست، شفاف تر و مستدل تر عمل کرده است. با توجه به الهام اسناد تربیتی سه کشور دیگر از قانون اساسی و کوتاه مدت بودن آنها، نسبت به اسناد ایران بیشتر ناظر به عمل هستند.

فلسفه تعلیم و تربیت, فلسفه تربیتی ایران, آمریکا, فرانسه, ترکیه, مطالعات تطبیقی