علیرضا جهاندیده - Assistant Professor, Department of Surgery, Faculty of Specialized Veterinary Sciences, Islamic Azad University, Science and Research Branch Tehran, Iran
ابوالفضل اکبرزاده - Associate Professor, Department of Medical Nanotechnology, Faculty of Advanced Medical Sciences, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
ندا وکیلی مقدم - DVM, Faculty of Specialized Veterinary Sciences, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
پرهام ضیا بخش طبری - DVM Student, Faculty of Specialized Veterinary Sciences, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
نگین السادات عرفانی - DVM, Faculty of Specialized Veterinary Sciences, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

سابقه و هدف: با توجه به فراوانی برخی گونه های بومی گیاهان داروئی درایران و در نظر گرفتن میزان بروز بالای زخم در بیماران دیابتیک، مطالعه به منظور تولید داروهای گیاهی ضروری می باشد، لذا این مطالعه به ارزیابی متغیرهای بافتی تاثیر عصاره گیاه شاتره بر روی ترمیم زخم در رت های دیابتی پرداخت. مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی- تجربی از ۴۸ موش صحرایی نر که با تزریق داروی آلوکسان دیابتی شده بودند استفاده شد. موش ها به طور تصادفی به ۴ گروه ۱۲ تایی شامل گروه کنترل منفی (سالم و فاقد درمان)، کنترل مثبت (دیابتی و فاقد درمان)، گروه تجربی اول (دیابتی و درمان پماد اوسرین) و تجربی دوم (دیابتی ودرمان پماد ۳ درصد شاتره) تقسیم شدند. در پایان روزهای ۳، ۷، ۱۴و ۲۱، نمونه زخم به آزمایشگاه هیستوپاتولوژی ارسال و اندازه زخم و شاخص های بافتی دراین گروه ها امتیازدهی شد. یافته ها: در بررسی گروه ها تفاوت آماری معنی داری بین گروه تحت درمان عصاره شاتره، در میزان بهبودی در مقایسه با گروه کنترل و درمان اوسرین وجود داشت (۰۰۱/۰>P) و میزان اسکور در برخی از پارامترهای میکروسکوپی در گروه تحت درمان با شاتره، نسبت به پماد اوسرینی بیش تر بود. استنتاج: با توجه به یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت استفاده از پماد شاتره اثر کاهندگی آماس و تسریع روند التیام زخم را داشته و در تسریع انتقال از مرحله التهابی به هیپرپلازی فیبروبلاست موثرتراست، در نتیجه با توجه به کارایی، قیمت مناسب و در دسترس بودن این گیاه می توان از آن به عنوان دارویی جهت کمک به تسریع التیام زخم استفاده نمود.

Fumaria parviflora, diabetic wound, rat, شاتره, زخم دیابتی, موش صحرایی